پایگاه خبری و تحلیلی ایران زمین- شیوع ویروس کووید-19و سهل انگاری بعضی ها سبب شد تا کشورمان از تمامی جنبه ها وارد لابیرنتی شود که خروجش از آن با کمترین خسارت را کمتر کسی می تواند تصور کند. تعطیلی کسب و کارها و مراکز آموزشی هر کدام تبدیل به دغدغه بزرگی برای دولت و مردم شده است. البته این بحران مختص به کشورمان نیست و کشورهای دیگر هم با این معضل مواجه شده اند

. تنها تفاوت موجود به نحوه حمایت و اقداماتی برمی گردد که دولت ها برای کاهش خسارات و جبران آن ها در نظر گرفته وانجام خواهند داد. البته تحریم های اعمال شده بر علیه کشورما را نباید فراموش کنیم زیرا تا قبل از شیوع ویروس هم اقتصاد کشورمان به دلیل عدم فروش نفت و کاهش منابع تامین بودجه، وضعیت آشفته ای داشت.

با بروز بحران این منابع محدود تر هم شد تا نگرانی ها از وضعیت اقتصاد کشورمان بیشتر هم شود. تعطیلی اکثریت کسب و کارها بخصوص در آخرین ماه سال سبب شد تا بسیاری از صاحبان کار و مشاغل که بر روی فروش آخر سال و سود حاصله، حساب خاصی باز کرده بودند، دچار کابوس ناشی ازحساب بانکی خالی و چک هایی که در دست مردم دارند، شوند. اما هرچه که باشد مشکلات اقتصادی با اقدامات حمایتی دولت می تواند بتدریج جبران شود.

اما تعطیلی مراکز آموزشی و نحوه بازگشایی آن ها به شکلی که موجب خیزش دوباره ویروس کووید-19 نشود، مهم ترین مشکل دولت و متولیان آموزشی کشورمان است. زیرا مسئولان امر هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده و هر روز طرح و برنامه ای ناکارآمد و دارای اشکالات اساسی مطرح می کنند. اضافه کردن یک ماه به سال تحصیلی فعلی، تبدیل کلی شکل آموزش حضوری به آموزش مجازی،  طرح زوج و فرد کردن مراکز آموزشی و حضور نیمی از دانش آموختگان در هر روز از موارد مطرح شده هستند که هرکدام ایرادات زیادی دارند. در واقع بی تدبیری متولیان آموزش و نداشتن برنامه ای جامع و کاربردی سبب شده تا با خنده ای تلخ و افسوس خوردن به حال آینده علمی این کشور، نسبت به گفته های آن ها واکنش نشان دهیم.

ادامه آموزش در تیرماه در مناطق گرم و محروم امکان پذیر نیست

یکی از موارد مطرح شده اضافه کردن یک ماه به سال تحصیلی و انجام امتحانات پایان سال در تیرماه است. این امر در بسیاری از استان ها و مناطق بخصوص گرم و محروم کشورمان امکان پذیر نبوده و در صورت انجام آن راندمان کار بسیار پایین خواهد بود. 

ارائه آموزش مجازی نیاز به تخصص و تجربه دارد

نحوه ارائه آموزش مجازی و نبودن الگویی واحد در امر تدریس دروس و اینکه بسیاری از معلمان و استادان کشورمان با این شکل آموزش بیگانه هستند را نیز باید در نظر بگیریم. در شرایط فعلی تعداد معلم و استادی که مهارت لازم در این نوع آموزش را داشته باشند بسیار کم است.در واقع باید ابتدا نفراتی را برای کسب مهارت های لازم در امر تدریس مجازی آموزش داده و بعد از کسب اطمینان لازم از در اختیار داشتن تمامی ابزارهای نظام آموزش مجازی، آن را ارائه دهیم.

وجود امکانات لازم برای دریافت و بهره برداری از آموزش مجازی

در خصوص آموزش مجازی باید گفت این امر البته به شکل همگانی آن نیاز به بستر سازی مناسب دارد. با پخش ویدیویی یک ساعته یا کمی بیشتر از تدریس یک کتاب درسی مثلا تدریس کتاب شیمی پایه یازدهم توسط دبیری مجرب از طریق اینترنت، نمی توان ادعای ارائه آموزش مجازی داشت. زیرا بجز اهمیت مواردی مانند هماهنگی تمامی دانش آموزان در مبحثی که تدریس می شود فرد دریافت کننده آموزش مجازی باید دارای شرایط و امکانات مورد نیاز این نوع آموزش باشد. باید بپذیریم که تمامی دانش آموزان و دانشجویان کشورمان حتی در یک شهر، از توان مالی برابر و داشتن امکانات لازم درخصوص دریافت آموزش مجازی برخوردار نیستند.

این تفاوت و یکسان نبودن شرایط مالی، بین خانواده ها بیشتر بوده وبین مناطق یک شهر بیشتر هم می شود و هنگامی که به تفاوت های بین دو شهر حتی از یک استان و سپس بین شهرهای مناطق محروم با مناطق نسبتا مرفه می پردازیم، فاحش تر و شدیدتر می شود. در واقع بدون فراهم کردن امکانات و شرایط نزدیک بین افراد، امکان ارائه آموزش مجازی به آن ها وجود ندارد.

بحث مکانی که دانش آموزان و دانشجویان درآنجا باید آموزش مجازی را فرا بگیرند نیز خود مشکل دیگری است. خیلی از آن ها بخصوص در شهرهای کوچکتر دارای اتاقی مختص به خودشان نیستند. تعداد فرزندان و نبودن سکوت و آرامش لازم بر میزان فراگیری فرد تاثیر منفی دارد. همچنین جو متشنج ناشی از مشکلات بین بسیاری ازپدرها و مادرها (که باید در مطلبی مفصل به آنها اشاره کنیم) نیز مانع از تمرکز کامل دانش آموختگان خواهد شد. در واقع برای خیلی از آن ها مدت زمان حضور در مراکز آموزشی، غنیمتی است تا از فضای پر تشنج خانه شان دور بمانند.

غربال دانش آموزان و دانشجوها با انجام تست بر روی آن ها

پرداختن به مشکلات آموزشی ناشی از شیوع ویروس کرونا با توجه به مشکلات ریشه ای و بنیادی که از قبل هم در این امر مهم وجود داشتند، با یک مطلب و نوشته امکان پذیر نیست. این کار نیاز به بررسی و تحقیق همه جانبه توسط افراد اهل فن و متخصص  دارد. اما از قدیم می گویند، درد را گفتی، درمانش را هم بگو. بر همین اساس به نظر می رسد متولیان آموزش می توانند با کمک وزارت بهداشت در عرض چند روز امکان بازگشایی مراکز آموزشی را فراهم کنند.

با توجه به مشخص بودن مکان سکونت هر دانش آموز و دانشجو در هر منطقه تحصیلی، می توان در مدت زمانی کوتاه از تک تک آن ها تست کرونا گرفت. اگر تست فرد منفی بود و در خانواده اش نیز بیمارکرونایی وجود نداشت، به این دانش آموزان و دانشجو ها با دادن تذکر مبنی بر لزوم رعایت تمامی موارد لازم بهداشتی، اجازه حضور مجدد در مکان آموزشی داده شود. به طور حتم تعداد این افراد بسیار بیشتر از کسانی خواهد بود که به هر دلیلی شرایط حضور مجدد در مکان های آموزشی را ندارند.

این اقدام  می تواند موثرتر از زوج و فردکردن مدارس یا ارائه آموزش مجازی با توجه کمبود امکانات و شرایط فرهنگی کشورمان، باشد.

در نهایت این که باید هر چه زودتر فکری در مورد بازگشایی مراکز آموزشی کرد. زیرا با توجه به تعطیلی فعلی مدارس و تعطیلی های مکرری که در ماه های گذشته  بخاطر آلودگی هوا در بسیاری از شهر های بزرگ اتفاق افتاد، می توان ادعا کرد که امسال عملا دانش آموزان درس نخوانده اند.

لزوم تقویت بنیه علمی دانش آموختگان در آینده

تعطیلی اخیر مراکز آموزشی و تعطیلی های مکرر قبلی باعث ایجاد ضعف در بنیه علمی دانش آموزان خواهد شد که  جبران آن به این راحتی ممکن نیست. هر چند نحوه بازگشائی مدارس و دانشگاه ها و حضور مجدد دانش آموزان دانشجویان، دغدغه اصلی و فعلی مسئولان آموزشی است اما نباید از ضعف ریشه ای و کم شدن بنیه علمی که این تعطیلی در فرزندان مان ایجاد خواهد کرد غافل شویم.

کم شدن حساسیت ها و آسان گرفتن نسبی سوالات امتحانی، امری است که به احتمال قوی در تمامی آزمون های سال جاری شاهد آن خواهیم شد و در نتیجه دانش آموختگان امسال با سواد و بنیه علمی پایین تری راهی مقطع بالاترمی شوند. در این خصوص هم متولیان آموزشی کشور باید برای سال آینده و بعد از آن، راهکارهایی اندیشیده و در صدد بالابردن بنیه علمی دانش آموختگان باشند.