نقش دافوس ارتش در حماسه آزاد سازی خرمشهر
چگونه ابتکار صیاد شیرازی در بکارگیری اساتید دافوس حماسه ی سوم خرداد را رقم زد؟
در آستانه روز قدس و همزمانی آن با سالروز آزادسازی خرمشهر، سایت رهبر انقلاب پوستر فوق را با شعار «قدس خرمشهر دیگر می‌شود» رونمایی کرد.
بسمه‌تعالی
نقش دانشگاه فرماندهی و ستاد (دافوس) ارتش جمهوری اسلامی ایران در حماسه آزادسازی خرمشهر (3 خردادماه 1361)
مقدمه: (برای کمک به آشنایی بیشتر با موضوع)
اگر بخواهیم در مورد آزادسازی خرمشهر صحبت کنیم ابتدا باید سال اول جنگ را تحلیل و بررسی کنیم. ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی دستخوش تغییرات گسترده‌ای شد که از جمله عمده‌ترین موارد آن به شرح زیر می‌باشد:
- فرار، اعدام، پاک‌سازی و... 15000 نفر از فرماندهان، مسئولین و کارکنان.
- کسر مدت خدمت مقدس سربازی از دو سال به یک سال.
- عدم برگزاری مانورها و تمرینات نظامی و حتی عدم تعمیر و نگهداری صحیح و اصولی سلاح و تجهیزات از سال 56 به بعد حوادث انقلاب و بحث کودتای نقاب (کودتای نوژه).
با وجود مشکلات موجود ارتش(در مقابل ارتش تا دندان مسلح عراق) با رشادت و فداکاری موفق شد ماشین جنگی ارتش بعث عراق را در زمین متوقف نماید و استراتژی پیروزی برق‌آسای آن را شکست دهد این نکته در کنار پیروزی در دریا بعد از 67 روز که منجر به شکست و انهدام نیروی دریایی عراق شد (تاکنون هم نیروی دریایی عراق موفق به بازسازی نشده است) و پیروزی‌های غرورآفرین در جنگ هوایی با رشادت‌های بی‌نظیر خلبانان تیزپرواز از نکاتی است که تاکنون به‌درستی به آن نپرداخته‌اند. به‌هرحال ارتش بعث علیرغم پیشروی‌هایی که داشت بعد از دو ماه پشت دروازه‌های اهواز، سوسنگرد، آبادان، سرپل ذهاب، مهران و... متوقف شد.
بعد از متوقف کردن دشمن در همه جبهه‌ها و پیروزی غرورآفرین در عملیات ثامن‌الائمه و شکست حصر آبادان، با سانحه سقوط هواپیما C-130 حامل فرماندهان (سرلشکر فلاحی جانشین ستاد مشترک ارتش)، سرتیپ فکوری (وزیر دفاع سابق- فرمانده نیروی سابق و مشاور ستاد مشترک ارتش)، سرتیپ نامجو (وزیر دفاع- نماینده امام در شورای عالی دفاع و فرمانده دانشکده افسری)، یوسف کلاه دوز (قائم‌مقام سپاه)، محمد جهان‌آرا (فرمانده سپاه خرمشهر) در هفتم مهرماه 1360 کام مردم شهیدپرور تلخ شد.
عملیات بیت‌المقدس (فتح و آزادسازی خرمشهر):
فتح خرمشهر (جنوب خوزستان) را می‌توان نتیجه عملیات فتح المبین (شمال خوزستان) نامید که خود دستاورد ارزشمند عملیات طریق‌القدس (فتح بستان) بود. به‌طورکلی هر سه عملیات در 9 ماهه سال دوم دفاع مقدس اتفاق افتاد. البته شاید اگر شکست حصر آبادان نبود هیچ‌کدام از این عملیات‌ها به نتیجه نمی‌رسید.
نقش اساتید دانشگاه فرماندهی و ستاد (دافوس) ارتش در آموزش فرماندهان و افسران ستاد ارتش و سپاه:
به ابتکار شهید صیاد شیرازی، از اساتید دافوس ارتش برای طراحی عملیات و فرماندهی یگان‌ها استفاده شد درواقع ورود این عزیزان «بعد دانش‌محوری و تخصصی طرح‌ریزی عملیات‌ها» نسبت به گذشته تقویت نمود و مشکلات و ایرادات این بخش از عملیات مرتفع گردید.این اقدام ارزشمند در کنار کمک ارتش به سازمان‌دهی و آموزش نیروهای مردمی که در اختیار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند مشکل کمبود کارکنان عملیاتی را حل کرد که نقش سردار سرلشکر محسن رضایی (فرمانده وقت سپاه) و همکاری و تعامل مخلصانه و مجدانه ارتش و سپاه بسیار حیاتی بود.
ذکر این نکته ضروری است که در سال دوم دفاع مقدس، دافوس ارتش علاوه بر حضور فعال در جبهه‌ها و صحنه عملیات، به‌طور هم‌زمان کار تربیت و پرورش فرماندهان و افسران ستاد را برای ارتش و سپاه به عهده داشت.
از شاخص‌ترین این دانش‌آموختگان سردار سرلشکر سلامی (فرمانده فعلی سپاه) و سردار نقدی (معاون هماهنگ‌کننده فعلی سپاه) است البته بعد از تأسیس سپاه، اساتید دافوس ارتش برای آموزش به دافوس سپاه اعزام شدند و سردار سرلشکر صفوی و دریادار شمخانی از دانش‌آموختگان این دوره از همکاری و تعامل اساتید دافوس ارتش و سپاه هستند. این انتقال آموزش به ارتقای علمی مدیریت دفاعی، مدیریت عملیاتی و مدیریت تاکتیکی جنگ کمک شایان توجهی نمود.
نقش اساتید دانشگاه فرماندهی و ستاد (دافوس) ارتش در طرح‌ریزی عملیات‌های پیروزی منتهی به آزاد سازی خرمشهر
نقش اساتید دانشگاه فرماندهی و ستاد (دافوس) ارتش در طرح‌ریزی عملیات‌های پیروزی‌بخش در خوزستان:
پس از بحث‌های کارشناسی و تخصصی شبانه‌روزی اساتید دافوس و افسران ستاد ارتش و سپاه برای پاک‌سازی خوزستان از دشمن بعثی سه عملیات طراحی و پیش‌بینی به‌صورت گام‌به‌گام گردید
- یک عملیات برای بیرون راندن دشمن بعثی از جبهه میانی خوزستان (بستان).
- عملیات برای بیرون راندن دشمن بعثی از جبهه شمالی خوزستان.
- اجرای عملیات اصلی برای فتح خرمشهر در جبهه جنوب خوزستان.
باید بدانیم که این عملیات‌ها بر اساس دیدگاه‌های راهبردی و تخصصی انجام‌شده است که در اثر وزن تخصصی اساتید دافوس و افسران ستاد بود.
به دستور شهید صیاد شیرازی تیم‌های تخصصی طرح‌ریزی عملیات که در آن نقش پررنگ اساتیدی مانند سرهنگ مسعود بختیاری، سرهنگ نصرت‌الله معین وزیری، سرهنگ اقبال محمد زاده، مرحوم سرهنگ محسن شاهان بهبهانی و ... دیده می‌شود؛ که در کنار برادران سپاه با کار تیمی، دانش‌محور و هماهنگ شده به ارزیابی توان رزمی، بازی جنگ و تهیه برآوردهای عملیاتی پرداختند و نتیجه آن پیروزی‌های غرورآفرین و برق‌آسا بود.
انجام عملیات عبور از رودخانه:
با یک طراحی هوشمندانه و دقیق بلافاصله یک ماه بعد از عملیات فتح المبین و جابجایی برق‌آسا و سریع رزمندگان، سلاح و تجهیزات از شمال به جنوب خوزستان (300 کیلومتر) که یک رکورد تاریخی در عملیات‌های نظامی است با انجام عملیات عبور از رودخانه که از سخت‌ترین عملیات‌های نظامی است و تصرف سرپلی با عرض 40 کیلومتر و عمق 25 کیلومتر در غرب کارون و ایجاد شکاف و رخنه‌ای بزرگ در شمال خرمشهر با استفاده از ظرفیت یگانه‌ای مهندسی ارتش ضمن احداث 5 پل و استفاده از قایق‌های نیروی دریایی ارتش و یک گروهان GSP تراده (وسیله‌ای مثل نفربر است که دو سطح جانبی آن باز می‌شود و مانند پل عمل می‌کند) انتقال رزمندگان ارتش و سپاه به‌سرعت انجام شد؛ یعنی بعد از تک هماهنگ شده در شمال خوزستان عملیات استفاده از موفقیت و تعاقب در خرمشهر انجام شد و دشمن بعثی که به‌شدت غافلگیر شده بود به هرکجا که پاتک می‌زد شکست می‌خورد و حتی در بعضی از مناطق رزمندگان اسلام بدون درگیری موفق به پیشروی شدند.
مواجهه لشکر 3 زرهی عراق با انبوه رزمندگان ارتش و سپاه دشمن بعثی را دچار سردرگمی نمود به نحویکه در روز اول عملیات تیپ العمود (تیپ آهنین) عراق محکوم‌به شکست کامل شد و 2600 نفر از آن تیپ که 67 نفر از آن‌ها افسر بودند به اسارت ما درآمدند و طی یک عملیات هوشمندانه دقیق و طراحی‌شده که از 10 اردیبهشت‌ماه 60 شروع شد، در یک روز تاریخی در سوم خردادماه 60 منجر به آزادی خرمشهر عزیز گردید.
لازم به ذکر است بعد از شکست دشمن بعثی صدام ملعون سرلشکر جواد اسعد الشنیطه فرمانده لشکر 3 زرهی خود را اعدام کرد.
فتح خرمشهر از چندین جنبه از جمله اتحاد و همدلی ، شهادت طلبی، آزادخواهی، فداکاری، امید، مقاومت، تخصص و دانش و تکیه بر توان داخلی قابل تحلیل است؛ که درمتن فوق به گوشه ای از آن پرداخته شد حال با نگاه به آینده و پیشرو بودن جهادی بزرگ، بهتر معنی فتح قدس همان فتح خرمشهر است را در می یابیم.
منبع : روزنامه جام جم