به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین  به نقل از فارس، شهر کویری یزد با خصلت خوب مردمان خود همواره در طول تاریخ به داشته‌هایی بالیده و افتخار کرده، اما امروز شاهد پرسه افرادی هستیم که در زباله‌‌ها به‌دنبال ‌تأمین معیشت خود هستند و در یک‌سال گذشته این آسیب اجتماعی در یزد رو به افزایش بوده است.

پدیده زباله‌گردی که به‌عنوان یک پدیده منفی شناخته شده به‌وفور در مناطق مختلف شهر یزد، به‌ویژه در نقاط حاشیه‌ای دیده می‌شود که بخشی از مردم غیربومی با جست‌وجو در میان زباله‌ها و جداسازی اقلام قابل بازیافت و فروش آن‌ها، هزینه‌ زندگی خود را تأمین می‌کنند و از این راه به امرار معاش و گذران زندگی خود می‌پردازند.

سفره خالی و دست تنگ، عامل زباله‌‌گردی

براساس نظر کارشناسان اغلب کسانی که به زباله‌گردی روی می‌آورند، مردان و نوجوانان بدسرپرستی هستند که برای سیر کردن شکم گرسنه خانواده، برادر و خواهر کوچک‌تر خود به این پدیده روی می‌آورند و تا کمر در سطل زباله خم شده و به‌دنبال مواد بازیافتی مانند بطری، قوطی، مقوا و نظایر این‌ها هستند.

کودک مهاجری که به نظر ۱۱ یا ۱۲ساله می‌‌آمد و به گفته خودش عصرها به دور از درس و مدرسه به زباله‌گردی مشغول است تا شکم خود، خواهر و برادرانش را سیر کند، گفت: کلاس سوم درس می‌خوانم، اما برای این‌که بتوانیم غذا تهیه کنیم، عصرها دنبال قوطی، کارتن و سبدهای پلاستیکی هستم تا پول به‌دست بیاورم.

موضوع زباله‌گردی اما تنها به کودکانی که به اذعان خود بیش‌تر برای کمک به پدر دچار این آسیب شده‌اند، ختم نمی‌شود و بسیاری از مردان مهاجر به شهر جهانی یزد هم مشغول زباله‌گردی هستند و با فروش آن به ضایعاتی‌ها، امرار معاش می‌کنند.

بیدالله، یکی از همین مردان است که به‌دلیل فشارهای اقتصادی و ناتوانی در تأمین هزینه‌ها با موتورسیکلت به زباله‌گردی و به اصطلاح خود بازیافت مشغول است، وی گفت: از سیستان و بلوچستان به یزد آمدیم، اما این‌جا هم کاری مناسب پیدا نشد و چندسالی است که به بازیافت مشغولم.

او با چهره‌ای آفتاب سوخته و جسمی نحیف و لاغر، گونی بزرگی به پشت موتورسیکلت خود بسته و هرجایی که زباله‌ای نظرش را جلب کند، می‌ایستد و به تفکیک زباله‌‌ها مشغول می‌شود تا با فروش آنچه در این زباله‌‌ها به دست آورده شکم زن و بچه را سیر کند.

بیدالله درخصوص بیماری‌‌هایی که ممکن است به‌دلیل زباله‌گردی به آن مبتلا شود، گفت: بیماری چیه؟ شکم گرسنه بیماری و کرونا نمی‌شناسد، نمی‌توانم شکم سه تا بچه را سیر کنم و اجاره خانه‌ام بدم.

زباله‌گردی در رقابت با بیماری‌ها

به عقیده کارشناسان، زباله‌گردها توجهی به ابتلا به بیماری‌ها و چرخه انتقال آن ندارند که اگر داشتند حداقل نکات بهداشتی را رعایت می‌کردند تا خود مبتلا نشوند و به دیگران انتقال ندهند. به گفته کارشناسان، اغلب این زباله‌گردها از خطری که به‌واسطه حضور در زباله‌‌ها برای آن‌ها ایجاد می‌شود با خبر هستند، اما با وجود این به‌دلیل نیاز مالی، تأمین معاش و گذران زندگی، بی‌توجه به این تهدیدات مجبور به ادامه این روند هستند.

به عقیده جامعه‌شناسان، هر گاه در جامعه زباله‌گردی افزایش یابد، می‌تواند تداعی‌گر این مهم باشد که فاصله طبقاتی در جامعه زیادتر شده ‌و به نوعی قشر فقیر جامعه یا همان زباله‌گردها با وجود این‌که به این کار مشغول هستند، این تصور را نیز دارند که سهم آن‌ها یا حق آن‌ها را بشر مرفه جامعه از آن خود کرده ‌‌که این خود می‌تواند عاملی برای افزایش خشم درونی در افراد شود که آسیب‌های دیگری هم به دنبال دارد.

روزبه‌روز به تعداد زباله‌گردهای سطح شهر و اطراف آن اضافه می‌شود. شرایط اقتصادی و معیشتی نامطلوب این قشر از جامعه و کمبود منابع و امکانات لازم برای رفع نیازهای اولیه این خانواده‌ها در گسترش این پدیده موثر است؛ اما به گفته جامعه‌شناسان، با برخوردهای قهری نمی‌توان این آسیب اجتماعی را جمع کرد، بلکه مدیران شهرداری باید در این زمینه اقدام کنند.

طرح جامعی که با تأمین اعتبار هنوز اجرایی نشده

نیمه‌های سال۹۸ بود که رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری یزد از اجرای طرح جامع مدیریت پسماند در این شهر خبر داد؛ اما هنوز هم با گذشت دو سال از این موضوع، طرح جامع مدیریت پسماند در یزد اجرایی نشده است.

اگرچه به گفته حمیدرضا رحیم‌دل برای اجرای طرح جامع مدیریت پسماند این شهر مبلغ 300میلیون و ۵۰۰هزار تومان اعتبار از سوی شورای اسلامی شهر و شهرداری یزد تأمین شده تا در زمینه مکان‌یابی دفع پسماندها، مکانیزاسیون ماشین‌آلات خدمات شهری و روش‌های پردازش و دفع اقدام شود؛ اما این‌که این اعتبار کجا رفت و چرا این طرح اجرایی نشده، هنوز روشن نیست. براساس طرح جامع مدیریت پسماند قرار بود یزد به شهری بدون زباله تبدیل شود و علاوه‌بر فرهنگ‌سازی برای کاهش تولید زباله‌ها در زمینه تفکیک زباله‌ها از مبدأ نیز اقدام جدی صورت گیرد؛ درحالی‌که امروز هیچ یک از این اتفاقات رخ نداده و شاهد افزایش زباله‌گردها در سطح شهر هستیم.

شهرداری‌ها طرح‌های پسماند خود را تعیین تکلیف کنند

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد با انتقاد از عملکرد شهرداری‌ها درخصوص پسماندهای شهری گفت: شهرداری‌ها باید در اسرع وقت طرح‌های پسماند شهر خود را تعیین تکلیف کنند.

محسن صادقیان با تأکید بر تهیه طرح جامع پسماند شهرها اظهار کرد: این تصمیم باید از سوی شهرداری‌های هر منطقه در استان تهیه، تدوین و برای اجرا هرچه سریع‌تر آماده شود. وی با بیان این‌که کاهش مراکز دفع پسماند کشور در دستور کار معاونت عمرانی وزارتخانه قرار دارد، افزود: قرار است تعداد مراکز دفع پسماند به ۳۰۰مرکز کاهش یابد؛ از این‌رو تسریع در تهیه طرح جامع پسماند استان یزد نیز در راستای تجمیع مراکز یاد شده از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.