۳۱ فروردین ماه، سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و مذاکره کننده ارشد ایران در دور فعلی مذاکرات هسته ای، تلویحا از پیشرفت مذاکرات خبر داد و اعلام کرد دور آینده با حضور گروههای کارشناسی بیشتر برگزار خواهد شد.

به نظر می رسد تنور مذاکرات فعلی در وین داغ تر شده و طرفین در مورد دستیابی به نتیجه، امیدوار تر هستند. آنچه آشکارا به چشم می آید، تغییر روش و دیدگاه ایران و آمریکا به شیوه گفتگوهاست و امتناع دو طرف از رویایی مستقیم دو جانبه، شاهدی بر این مدعاست.

ایالات متحده آمریکا، که با دولت بایدن چرخشی آشکار در سیاست خارجی خود نمود و یکی از معماران برجام را اکنون در جایگاه ریاست جمهوری می بیند، به دنبال آن است که بدون تضعیف موضع آمریکا و کما فی السابق با رویکرد هژمون گون خویش، آثار مخرب سیاست های ناکام و البته پر حاشیه دونالد ترامپ را بزداید و شرایط را به نقطه پیشین برجام بازگرداند. در واقع، آمریکا به دنبال اعاده وضع سابق است و نیک می توان دریافت که برجام را بیش از هر توافق دیگری مطلوب می داند. تنش اخیر بین بایدن و رژیم صهیونیستی و هشدار تلویحی به این رژیم درمورد استنکاف از اعمال مخرب و مزاحم مذاکرات نیز نشانه ای مفید به اثبات این ادعاست.

از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران نشان داد که روش جدیدی را در مذاکره برگزیده است. ایران، با اندوختن تجربه ارزشمند اما گران قیمت برجام و خلف وعده و سیاستهای تخریبی آمریکا، این بار مذاکره با رویکردی سخت رویانه و تبدیل آن به دو طیف صفر و صد آغاز کرد. جمهوری اسلامی از همان آغاز با موضع گیری علنی رهبری نظام، آمریکا را برابر دوگانه 《همه یا هیچ》 قرار داد و آشکار کرد که از هیچ گونه وقت کشی یا انعطاف افراطی خبری نیست.

همزمان، با تصویب قانون هسته ای جدید توسط مجلس، که به نظر می رسد با هماهنگی و تایید مراجع عالی تصمیم سازی نظام همراه بوده است، از رویکرد تهاجمی خود در سیاست خارجی پرده برداشت و در گام سوم نیز، اقدامات خرابکارانه رژیم صهیونیستی را آشکارا، بی پاسخ رها نکرد.تبادل آسیب زدن به کشتی ها و فشار های اخیر محور مقاومت در سوریه علیه امنیت رژیم صهیونیستی، می تواند اماراتی موید این ادعا باشد.

به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران با استفاده از موقعیت فعلی، خلاف آنچه ظاهر صحنه نشان می دهد و آمریکا و متحدان غربی و عربی او دنبال آن هستند، وضعیت بسیار خوب و دست بالایی در مذاکرات دارد.

شاهد این ادعا، چهار نکته است:

نخست آنکه، به شهادت ناظران، تحریم های اقتصادی خرد کننده و مخرب ترامپ و ایذاء اذناب منطقه ای او، که در نوع خود از حیث بین المللی بی نظیر بود، هرچند معیشت مردم را به گروگان گرفت و آسیب بزرگی به اقتصاد کشور وارد کرد لکن  فاقد فایده و دستاوردی عملی برای آمریکا بود. اکنون ترامپ رفته و دولت میانه رو در جمهوری اسلامی هنوز ابتکار عمل را در دست دارد. گویا بنیان های اقتصادی، آمادگی و استقامت درونی شده در نظام تصمیم سازی کشور و صبر و حوصله دولت جمهوری اسلامی توانست هدف نهایی تحریم های ترامپ را خنثی سازد. هرچند، چیزی نافی تاثیر مخرب آن تحریم های ضد حقوق بشری علیه مردم ایران نیست.

دوم؛ تضعیف شدید جایگاه بن سلمان و رژیم صهیونیستی پس از بازگشت دموکراتها به قدرت در آمریکاست. معادلات امروز یمن و عربستان و پیام های تلویحی آمریکا به صهیونیست ها، آشکارا حاکی از اختلاف نظر بایدن با حاکمان سعودی است و امید آن می رود تا ایالات متحده و ایران در مورد مسایل در یمن به برآیند مشترکی برسند و این به معنای تضعیف شدید سلطه سعودی ها بر معادلات منطقه ای است. مذاکرات ادعا شده بین سعودی و مقامات ایران در هفته های اخیر، شاهد دیگری بر این روند است.

سوم اینکه رویکرد جدید جمهوری اسلامی که ابتنای به برابر ساختن آمریکا با دوگانه صفر و صد دارد و حاصل تجربه ذی قیمت برجام است، از تهاجمی تر شدن لحن دولت ایران حکایت دارد که حاصل موضع گیری مسئولان ارشد نظام و قانون مصوب مجلس است و به خوبی این پیام را به طرف مقابل داده که آخرین فرصتهای خود برای توافق را از دست ندهد.

زیرا ادامه تحریم ایران سودی برای آمریکا ندارد و داد و  فغان فعالان اقتصادی اروپایی را نیز به هوا خواهد برد.

چهارم، تدبیر دولت و مجموعه نظام در آشکار ساختن توافق با چین و تحریک شدید تقاضا نزد اروپاییان و قدرت های اقتصادی منطقه است. اروپا اکنون به اهرم فشاری علیه بایدن تبدیل شده تا بیش از این نفوذ اقتصادی چین در خاورمیانه و احیای اقتصاد ایران بدون حضور غرب رقم نخورد.

باید دید در هفته های آتی، آرایش انتخاباتی ایران، نتیجه انتخابات در سوریه، بحران انسانی یمن و موضع امریکا در مقابل سعودی ها مسیر مذاکرات را به کدامین سو هدایت خواهد کرد.