به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین، فرماندهان اوکراینی می گویند که روسیه در اولین استقرار گسترده سامانه تسلیحاتی خارجی از زمان آغاز جنگ، با پهپادهای ایرانی که اخیراً اضافه شده، به نیروهای اوکراینی آسیب جدی وارد کرده است .

به نقل از وال‌استریت ژورنال، سرهنگ رودیون کولاگین، فرمانده توپخانه تیپ 92 مکانیزه اوکراین گفت: طی هفته گذشته، پهپادهای شاهد-136، که به علائم روسی رنگ آمیزی شده و به نام ژرانیوم 2 تغییر نام داده شده است، بر فراز مواضع زرهی و توپخانه اوکراین در منطقه شمال شرقی خارکف ظاهر شدند.

او تأیید کرد که تنها در منطقه عملیاتی تیپ وی، پهپادهای ایرانی - که معمولاً به صورت جفتی پرواز می کنند و سپس به اهداف خود حمله می‌کنند - دو هویتزر خودکششی 152 میلی متری، دو هویتزر خودکششی 122 میلی متری و همچنین دو نیروی پیاده زرهی BTR را منهدم کرده اند. 

سرهنگ کولاگین گفت، قبل از استفاده گسترده از شاهد، روسیه ماه گذشته آزمایشی را انجام داد و یک هویتزر یدک‌کشی 155 میلی‌متری M777 تهیه‌شده توسط ایالات متحده را با این پهپاد مورد اصابت قرار داد. به گفته وی، یک پهپاد ایرانی دیگر نیز دچار نقص فنی و در نهایت کشف شد.

به نظر می رسد تاکنون پهپادهای ایرانی بیشتر در منطقه خارکف مستقر شده اند، جایی که تیپ 92 و سایر نیروهای اوکراینی در ماه جاری حمله بزرگی را انجام دادند و حدود 8500 کیلومتر مربع از زمین های اشغال شده توسط روسیه را پس گرفتند.

سرهنگ کولاگین گفت: «در مناطق دیگر، روس‌ها قدرت آتش توپخانه‌ای دارند و با آن شرایط را مدیریت می‌کنند. در اینجا، آنها دیگر آن مزیت توپخانه ای را ندارند و بنابراین شروع به توسل به این پهپادها کرده اند.» 

اسکات کرینو، بنیانگذار و مدیر اجرایی Red Six Solutions LLC، یک شرکت مشاوره استراتژیک، گفت که شاهد-136 می تواند یک صفحه تعادل قوی در برابر سیستم های تسلیحاتی پیشرفته مانند پرتابگرهای موشک هیمارس که ایالات متحده در اختیار اوکراین قرار داده است، باشد. 

وی گفت: «حضور شاهد-136 در جنگ اوکراین بدون شک برنامه های عملیاتی کیف را تغییر می دهد. وسعت میدان نبرد اوکراین، دفاع در برابر شاهد-136 را سخت می‌کند.»

کرینو تصریح کرد که شاهد-136 را می توان با تأثیرگذاری بسیار زیاد با هدف قرار دادن سیستم های راداری و توپخانه مورد استفاده قرار داد. او اشاره کرد: «هنگامی که یک شاهد روی هدف قفل شود، متوقف کردن آن دشوار خواهد بود»

استفاده روسیه از پهپادهای شاهد-136 در اوکراین نشان دهنده چالش برانگیزترین گسترش زرادخانه تهران در خارج از خاورمیانه است، جایی که ایران با موفقیت از هواپیماهای بدون سرنشین خود برای تحت فشار قرار دادن آمریکا و متحدانش در منطقه استفاده کرده است. همچنین کاستی‌های برنامه پهپاد روسیه را برجسته می‌کند که نتوانسته است با قدرت پهپادهای مسلح مستقر در اوکراین برابری کند.

اسرائیل و غرب، ایران و گروه های مورد حمایتش را به پرواز پهپادهای مسلح برای حمله به صنعت نفت عربستان سعودی، پایتخت امارات متحده عربی، سربازان آمریکایی در سوریه و همچنین نفتکش ها در خلیج عمان در سال های اخیر متهم کرده اند.

وزارت دفاع بریتانیا نیز در به روز رسانی اطلاعاتی خود در 14 سپتامبر اعلام کرد که به احتمال زیاد روسیه برای اولین بار پهپادهای ایرانی را در اوکراین مستقر کرده است. وی با اشاره به اینکه شاهد-136 برد ادعایی 2500 کیلومتری دارد، افزود که تا کنون به نظر می رسد مسکو از این پهپادها برای حملات تاکتیکی در نزدیکی خطوط مقدم به جای نابودی اهداف استراتژیک در عمق خاک اوکراین استفاده می کند.

سرهنگ کولاگین گفت: «پهپادهای ایرانی نسبتاً کوچک هستند و در ارتفاع بسیار پایین پرواز می‌کنند و این مسئله، شناسایی آنها را برای سامانه‌های پدافند هوایی اوکراین دشوار می‌کند. وی ابراز امیدواری کرد که ایالات متحده و متحدانش بتوانند فناوری‌های پیشرفته‌تر ضد پهپاد را در اختیار اوکراین قرار دهند یا برای ایجاد اختلال در ارسال هواپیماهای بدون سرنشین ایران به روسیه وارد عمل شوند.»

در ماه ژوئیه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا هشدار داد که مقامات دفاعی روسیه از ایران بازدید کرده‌اند و در یک جدول زمانی تسریع‌شده برای خرید چند صد پهپاد ایرانی، از جمله پهپادهای دارای قابلیت حمل سلاح، آماده شده‌اند. در آن زمان، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در تماس تلفنی با همتای اوکراینی خود این طرح را تکذیب کرد و گفت که تهران با جنگ اوکراین مخالف است.

روسیه به طور علنی درباره خرید هواپیماهای بدون سرنشین ایران اظهار نظری نکرده است. وزارت امور خارجه ایران به درخواست اخیر وال استریت ژورنال برای اظهار نظر در این مورد پاسخ نداد. کرملین و وزارت دفاع روسیه به درخواست ها برای اظهار نظر پاسخ ندادند.

در 8 سپتامبر، وزارت خزانه داری ایالات متحده اعلام کرد که شرکت ایرانی فرودگاه خدمات سفیران را به دلیل هماهنگی پروازهای نظامی روسیه که پهپادهای ایرانی و تجهیزات مرتبط با آن را به روسیه منتقل می کرد و شرکت های تولید کننده پهپاد ایرانی پراور پارس، DAMA و بهارستان کیش را تحریم کرده است.

هواپیماهای بدون سرنشین از انواع مختلف نقش مهمی در درگیری اوکراین دارند، تا حدی به این دلیل که هیچ یک از طرفین برتری هوایی ندارند و بنابراین تمایلی به استفاده از هواپیماهای سرنشین دار بر روی مواضع دشمن ندارند. روزانه صدها پهپاد تجسسی نظامی و تجاری در خطوط مقدم در هوا به پرواز در می آیند و اهداف را شناسایی می کنند و آتش توپخانه را هدایت می کنند.

اوکراین، بر خلاف روسیه، ناوگانی از پهپادهای مجهز به موشک را نیز اداره می کند. این هواپیماهای بدون سرنشین Bayraktar TB2 ساخت ترکیه در روزهای آغازین جنگ چندین ستون زرهی روسیه را منهدم کردند و اکنون که کیف توانسته است دفاع هوایی روسیه را در بسیاری از مناطق به لطف موشک های ضد رادار AGM-88 HARM. تامین شده توسط ایالات متحده تضعیف کند، احتمالاً استفاده از آن ها افزایش خواهد یافت.

هم روسیه و هم اوکراین از پهپادهای کامیکازه استفاده می کنند. گروه کلاشینکف روسیه یک پهپاد دست ساز به نام Kub-Bla توسعه داده است، در حالی که اوکراین پهپادهای Warmate ساخت لهستان و Switchblade تهیه شده توسط ایالات متحده و همچنین برخی از پهپادهای ساخت داخل را به پرواز در می آورد. این مهمات برد و زمان پرواز بسیار کمتری نسبت به پهپادهای شاهد ساخت ایران دارند و محموله کمتری را حمل می کنند.

ایران با مهندسی معکوس پهپادهای آمریکایی که طی دو دهه گذشته در عراق و افغانستان استفاده شده اند، به عنوان یکی از باهوش ترین توسعه دهندگان پهپادهای جنگی در جهان ظاهر شده است.

وال استریت ژورنال ادعا کرد از زمانی که ایران پهپادهای کامیکازه خود را در سال 2016 رونمایی کرد، نسخه‌هایی از آنها برای انجام حملات در سراسر خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفته است . سال گذشته، دولت انگلیس ایران را متهم کرد که از پهپادهای شاهد-136 برای حمله به یک نفتکش وابسته به رژیم صهیونیستی در سواحل عمان استفاده کرده است که در آن دو خدمه کشته شدند. تحقیقات نظامی ایالات متحده بقایای هواپیماهای بدون سرنشین را از نفتکش MT Mercer Street پیدا کرد و به این نتیجه رسید که اینها قطعاتی از پهپادهای بال دلتا ساخت ایران هستند.

واشنگتن همچنین ایران را به استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین بال دلتا به عنوان بخشی از حمله هماهنگ سال 2019 به صنعت نفت عربستان سعودی متهم کرد .

ایالات متحده و اسرائیل ایران را متهم کرده اند که به شبه نظامیان در همه جا از یمن گرفته تا لبنان، آموزش و قطعات مورد نیاز برای توسعه پهپادهای خود را ارائه می دهد.

طبق گادعای غرب نیروهای انصارالله تحت حمایت ایران در یمن بارها از پهپادهای بال دلتا برای انجام حملات به عربستان سعودی همسایه استفاده کرده اند. مقامات اسرائیلی در ماه فوریه گفتند، جنگنده‌های آمریکایی دو پهپاد ایرانی را بر فراز شمال عراق سرنگون کردند. مقامات اسرائیلی می گویند این پهپادها به سمت اسرائیل در حرکت بودند.

در حالی که دولت بایدن ماه‌ها هشدار می‌داد که ایران در حال آماده‌سازی صدها پهپاد برای ارسال به روسیه برای استفاده در اوکراین است، ایالات متحده در ابتدا انتظار داشت تهران پهپادهایی با قابلیت حمل موشک ارسال کند، نه شاهدهای کامیکازه.

مایکل نایتز، متخصص نظامی در موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، پیش بینی کرد که نیروهای اوکراینی قادر خواهند بود به سرعت با تهدید پهپادهای کامیکازه ایرانی مقابله کنند.

او گفت که اوکراین «یک محیط ضد هوایی جدی و محیط جنگ الکترونیکی است که ایران واقعاً قبلاً آن را تجربه نکرده است». نایتز افزود، این پهپادها در ابتدا تأثیرگذار خواهند بود ولی در ادامه تأثیر خود را از دست میدهند.

منبع: وال استریت ژورنال