به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین، گورباچف که بیشتر به خاطر پایان جنگ سرد شناخته شد، نبردی شکست خورده را برای نجات یک امپراتوری در حال فروپاشی به راه انداخت.

به نقل از یورونیوز، او تنها به مدت هفت سال در قدرت بود، مجموعه‌ای از اصلاحات نفس‌گیر را به راه انداخت که منجر به فروپاشی دولت مستبد شوروی، رهایی کشورهای اروپای شرقی از سلطه روسیه و پایان دهه‌ها تقابل هسته‌ای شرق و غرب شد.

بیمارستان بالینی مرکزی (TSKB) در مسکو در بیانیه‌ای که به نقل از خبرگزاری‌های دولتی روسیه روز گذشته منتشر شد، گفت: عصر امروز (سه‌شنبه) پس از یک بیماری طولانی و سخت، میخائیل سرگیویچ گورباچف درگذشت.

سقوط اتحاد جماهیر شوروی

گورباچف - متولد یک خانواده دهقانی فقیر با میراث اوکراینی و روسی - از تأثیرگذارترین شخصیت های سیاسی در نیمه دوم قرن بیستم بحساب می آید.

گورباچف با تسلط بر اتحاد جماهیر شوروی در سال 1985، زمانی که ما فقط 54 سال داریم، سعی کرد با گشودن آن به روی جهان و انجام اصلاحات در داخل، جان تازه ای به امپراتوری بیمار بدهد. 

سیاست پرسترویکا او اصلاحاتی شبیه به بازار را در اقتصاد تحت کنترل دولت به ارمغان آورد، در حالی که سیاست گلاسنوست او به مردم آزادی بیان بیشتری در حوزه اجتماعی داد. 

این اصلاحات به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کمک کرد و امکان ظهور روسیه مدرن را فراهم کرد. 

گورباچف در مصاحبه ای با آسوشیتدپرس در سال 1992، مدت کوتاهی پس از ترک پست خود گفت: «من خود را مردی می بینم که اصلاحات لازم را برای کشور، اروپا و جهان آغاز کرد. اغلب از من می پرسند که آیا اگر مجبور بودم دوباره آن را تکرار کنم، همه چیز را دوباره شروع می کردم؟ بله، در واقع. و با پشتکار و عزم بیشتر.»

کمک به پایان دادن به جنگ سرد

گورباچف در سال 1990 به خاطر نقشش در پایان دادن به جنگ سرد برنده جایزه صلح نوبل شد و سال‌های پایانی خود را با جمع‌آوری جوایز و تقدیرنامه‌ها از سراسر جهان گذراند. 

به عنوان دبیر کل حزب کمونیست شوروی، او قراردادهای کنترل تسلیحات را با دشمن امپراتوری، ایالات متحده منعقد کرد، به جنگ وحشیانه شوروی در افغانستان پایان داد و زمانی که کشورهای اروپای شرقی علیه رهبران کمونیست خود در اواخر دهه 80 و 90 قیام کردند، مداخله نکرد. 

این دستاوردها باعث شد که گورباچف مورد احترام و ستایش برخی از رهبران غربی قرار بگیرد. 

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، او را "رهبر کمیاب" خواند و گفت گورباچف " این قابلیت را داشت که آینده ای متفاوت را در زمان تنش های نگران کننده بین اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای غربی، ببیند."

او در سال 1990 جایزه صلح نوبل را به خاطر نقش برجسته ای که در تغییرات بنیادین در روابط شرق و غرب ایفا کرد، دریافت کرد. 

با این حال گورباچف در داخل کشور یک چهره بحث برانگیز بود. 

برخی از روس‌ها او را مقصر فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 می‌دانستند - ابرقدرتی که زمانی ترسناک بود و قلمرو آن به 15 کشور جداگانه تقسیم شد - و شوک‌های اقتصادی وحشتناک پس از آن. 

با این حال دیگران او را به خاطر فرصتی برای ظهور آزادی های شخصی و تلاش برای پایان دادن به خصومت ها با غرب تحسین کردند.

در اواخر اتحاد جماهیر شوروی، کاهش قدرت گورباچف با کودتا علیه او در اوت 1991 خنثی شد. او آخرین ماه‌های خود را در مقام ریاست جمهوری به تماشای جمهوری پس از اعلام استقلال جمهوری گذراند تا اینکه در 25 دسامبر 1991 استعفا داد. 

اتحاد جماهیر شوروی یک روز بعد خود را به فراموشی سپرد.

بسیاری از تغییرات گورباچف، از جمله فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هیچ شباهتی به تحولی که او در مارس 1985 به رهبری شوروی تبدیل شد، نداشت.

متحدان سابق او او را ترک کردند و گورباچف را تبدیل به قربانی مشکلات کشور کردند که به ایجاد یک میراث تفرقه انگیز کمک کرد. 

ولادیمیر روگوف، یک مقام منصوب شده توسط روسیه در اوکراین اشغالی، گفت گورباچف "عمداً اتحادیه [شوروی] را به سمت نابودی سوق داده است" و او را خائن می‌داند.

از سال 1991 به بعد، گورباچف با وجود تلاش برای بازگشت سیاسی در سال 1996 در انتخابات ریاست جمهوری، جایی که او 0.5 درصد آرا را به دست آورد، در سیاست روسیه به حاشیه رفت و به حاشیه رفت. 

آخرین روزهای گورباچف

گورباچف به طور علنی در مورد جنگ اوکراین صحبت نکرد، زیرا تنش بین غرب و روسیه به سطحی برسد که از روزهای سیاه جنگ سرد دیده نشده بود. 

در بیانیه ای در 26 فوریه، دو روز پس از آغاز درگیری، بنیاد گورباچف خواستار "توقف خصومت ها" در اوکراین و "مذاکرات صلح فوری" شد.

در هفته های اخیر، رسانه های روسی به مشکلات سلامتی مکرر رهبر سابق اشاره کرده بودند. در ماه ژوئن، گزارش شد که او به دلیل مشکل کلیوی در بیمارستان بستری شده است، اگرچه هنوز علت مرگ او فاش نشده است. 

خبرگزاری دولتی روسیه تاس گزارش داد که گورباچف در قبرستان نوودویچی مسکو در کنار همسرش به خاک سپرده خواهد شد.

منبع: یورونیوز