به گزارش اختصاصی پایگاه خبری و تحلیلی ایران زمین، شب گذشته 19 فروردین 99 از سوی اعضای پویش رِدِن (Redden) نشستی آنلاین با حضور دکتر امیرعلی سهراب‌پور معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر احمدرضا شمشیری اپیدمولوژیست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران که مجری‌گری آن به دکتر محمدرضا خامی بود با محوریت آخرین تحولات اپیدمیولوژیک و تشخیص کرونا بر اساس گزارشات سازمان بهداشت جهانی (WHO) در صفحه اینستاگرام این مجموعه به صورت زنده برگزار شد.

نخستین مهمان این نشست دکتر سهراب‌پور بود که علاوه‌بر معاونت آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران با درجه فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد ریاست شبکه هپاتیت ایران را نیر به عهده دارد. 

گفتنی است که سهراب‌پور شاید نخستین فرد و تنها کسی است که گزارشات سازمان بهداشت جهانی را که یکی از معتبرترین منابع اخبار در مورد کرونا است، از ابتدای شیوع ویروس کرونای جدید که با نام علمی کووید_19 شناخته می‌شود در اختیار عموم قرار می‌دهد. 

او ضمن اشاره به اینفودمیک یا انتشار اطلاعات نادرست که مبنای علمی ندارند، در این باره توضیح داد:

انجام این کار زمانی به فکرم خطور کرد که برای نخستین بار اطلاعات سازمان بهداشت (سلامتی) جهانی (WHO) را از طریق واتس‌اپ برای هیئت رئیسه دانشگاه ارسال کردم که با استقبال ایشان قرار گرفت و دریافتم یکی از راهکارهای مقابله با اینفودمیک، ارائه اطلاعات درست است و به امید خدا قصد دارم به این کار ادامه دهم.

سهراب‌پور ضمن یادآوری این مطلب که ایران جزو نخستین کشورهای درگیر با کووید_19 است به ارائه یک گزارش کلی از شیوع این ویروس در سطح جهان و وضعیت کنونی آن در ایران پرداخت:   

تقریباً از اول ژانویه بحث کووید_19 شروع شد. این بیماری ابتدا گریبان چین و همسایگانش را گرفت و بعد وارد به ایران شد. سپس در اروپا شیوع پیدا کرد و بعد به آمریکای شمالی رفت و در نهایت کل دنیا را درگیر کرد. همچنان که اپیدمولوژیست‌ها پیش‌بینی می‌کردند، این بیماری عفونی نیز تقریباً مشابه سایر بیماری‌های عفونی دیگر گسترش یافته که شامل یک بازوی صعودی، کفه یا پلاتو و یک بازوی نزولی است. 

بعد از اینکه این ویروس در اروپا قربانیان بسیاری گرفت، به ویژه در ایتالیا و اسپانیا که به ترتیب  با قریب 16 و 13 هزار نفر جان خود را از دست دادند به نظر می‌رسد منحنی درآنجا به کفه رسیده است درحالی‌که آمریکا هنوز در بازوی صعودی قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود تعداد قربانیان به ویژه در نیونورک ظرف چند هفته آتی افزایش یابد. در چین که توانست به سرعت لاک داون نسبتاً نظامی را اجرا کد، تعداد مبتلایان جدید بسیار کم شده و غالب آن‌ها نیز مسافرانی هستند که وارد این کشور می‌شوند.

سنگاپور و کره جنوبی نیز به دلیل داشتن تجربه سارس در 20 سال پیش و بعد از آن مرس که 10 سال پیش شیوع پیدا کرد، حتی لازم ندیدند که مدارس تعطیل شود و دولت به سرعت این اپیدمی را کنترل کرد. 

اولین فرد مبتلا به کرونا در ایران کی مشاهده شد؟

سهراب‌پور ضمن تاکید بر این نکته که اولین فرد مبتلا به کرونا در ایران در 30 بهمن مشاهده شده است در این مورد توضیح داد: از آنجاکه، پیش از این تاریخ به اندازه لازم کیت تشخیص کووید_19 در اختیار کادر درمانی نبوده است، حتی باوجود افرادی که به لحاظ بالینی مشکوک به آلودگی به این ویروس بودند، چون تستی از آن‌ها صورت نگرفته نمی‌توان با اطمینان گفت آن‌ها مبتلا به کووید_19 شدند. به‌همین دلیل به طور رسمی اولین فرد مبتلا در همین تاریخ گزارش شده است. به بیان دیگر، علی‌رغم وجود شواهد بالینی که قابل اثبات نیستند نمی‌توان قاطعانه ادعا کرد که پیش از این تاریخ فردی مبتلا به کووید_19 شده است.

او ضمن اشاره به برگزاری جلسه‌ای فوری در ستاد بحران دانشگاه علوم پزشکی در 2 اسفند ماه 98 اعلام کرد: در آن جلسه شیوع انفجاری این ویروس که هنوز ناشناخته‌های پیرامونش بسیار زیاد است، توسط دکتر جان‌بابایی تشریح شد به همین دلیل، پس از پایان جلسه فوراً بیمارستان‌ها در حالت آماده باش قرار گرفتند.

سهراب‌پور با بیان این مطلب که ابتدا بیمارستان یاس مختص بیماران مبتلا به کووید_19 قرار گرفت، در مورد داشتن یک بخش مخصوص این بیماری در سایر بیمارستان‌ها توضیح داد که: ازآنجا که بیمارستان یاس پرسنل کافی نداشت و متخصصان می‌بایست از سایر بیمارستان‌ها به یاس می‌آمدند که این تردد خود مشکلاتی در پی داشت، لذا تصمیم گرفته شد هر بیمارستان یک بخش ویژه کووید_19 داشته باشد.

سیر بیماری در ایران در چه وضعی است؟

سهراب‌پور خبر داد که تاکید سازمان بهداشت جهانی بر گسترش آزمایشگاه‌ها بسیار بالااست و در این رابطه توضیح داد:

این امر مستلزم سه عامل بنیادی است. اول فضا یا همان ساختمان آزمایشگاه است که باید مجهز به تجهیزات نیز باشد. دوم مسئله کیت آزمایش این بیماری است که در حال حاضر اگرچه در ایران با بحران مواجه نیست اما تعداد آن به حدی نیست که بتوان از همه افرادی که کمی تب دارند و تمامی افرادی که ظرف دو هفته قبل با او در تماس بودند، این تست را گرفت؛ و سوم نیروی متخصصی است که بتواند علی‌رغم تمام حساسیت‌ها و پیچیدگی‌های این آزمایش، آن‌را به درستی انجام دهد. 

تشخیص مبتلایان در ایران چگونه است؟ 

سهراب‌پور با تاکید بر ای مطلب که زیرساخت‌های بهداشتی در ایران بسیار خوب است، توضیح داد:  شرق تهران تحت نظارت دانشگاه ایران است، غرب آن زیر نظر دانشگاه شهید بهشتی کنترل می‌شود و جنوب تهران توسط دانشگاه تهران. این الگو در تمام استان‌ها وجود دارد. در حال حاضر تشخیص مبتلان از طریق تماس‌های تلفنی است که از سوی اداره بهداست صورت می‌گیرد. 

با فرد مبتلا چه باید کرد؟

دکتر امیرعلی سهراب‌پور ضمن اشاره به این مطلب که ایزوله شدن یا فاصله گرفتن فرد از سایر افراد جامعه در هر کشور وابسته به شرایط آنجااست و با در نظر داشتن محدودیت‌ها و ظرفیت‌های متفاوت هر کشور، شکل ایزوله کردن افراد در هر منطقه متفاوت است، در مورد ایزوله شدن فرد مبتلا در ایران توضیح داد:

پس از اینکه مشخص شد چه فردی و در کدام منطقه دارای علائم بالینی زیاد این بیماری است، از او تست گرفته می‌شود. درصورت مثبت بودن آزمایش، فرد باید در ایزوله قرار گیرد که با در نظر گرفتن شرایط بیمار می‌تواند در خانه باشد و فقط زمانی‌که علائم حاد بود، به بیمارستان منتقل شود.

فردی که در خانه می‌ماند حتماً باید تمام شرایط را رعایت کند. این شرایط شامل زدن ماسک فرد بیمار در تمام مدت طول بیماری است حتی شب هنگام، جدا شدن دستشویی و اتاق فرد مبتلا از سایرین است. فرد پرستار نیز باید کلیه اصول بهداشت فردی را رعایت کند و فقط با ماسک به بیمار نزدیک شود.

میزان آمار رسمی واقعی است؟

سهراب‌پور ضمن یادآوری تعداد کم کیت‌های آزمایش تشخیص کووید_ 19 موجود در ایران که موجب شده است کادر درمانی میزان مصرف آن‌ را مدیریت کند، پیرامون آمار رسمی مبتلایان گفت: باید در نظر داشت که سازمان بهداشت جهانی (WHO) تنها آمار افرادی را جواب تست‌شان مثبت است، معتبر می‌داند. برخی از اپیدمولوژیست‌ها معتقدند آمار مبتلایان دو تا سه برابر بیشتر از آمار رسمی است. علت وجود چنین احتمالی نیز این است که برخی از افرادی که بد حال نبودند، عمدتاً تست کرونا ندادند و در خانه دوران نقاحت را گذراندند، درنتیجه اسم آن‌ها در آمار وجود ندارد.

در مورد آمار افراد فوت شده نیز به دو دلیل احتمال می‌رود که تعداد واقعی در حدود سه برابر بیشتر از آمار رسمی باشد. دلیل اول اینکه بیماران فوت شده تست کووید_19 ندادند و دلیل دوم اینکه بیمار دارای تمام علائم بالینی بوده و تصویرهای رادیولوژی نیز وجود این عفونت را تایید می‌کرد و اگرچه از او  آزمایش نیز داده، بااین‌حال جواب تست او منفی کاذب شده که متاسفانه این مسئله در سراسر دنیا بسیار زیاد است و دلایل مختلفی دارد. به این دو دلیل نام این افراد در لیست آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) ثبت نمی‌شود.

میزان مرگ مبتلایان در مقایسه با سایر  کشورها در ایران چگونه ارزیابی می‌شود؟

حال با درنظر گرفتن آمار رسمی و آماری که بر اساس حدسیات و توضیحاتی که ارائه شد، باز میزان مرگ و میر در ایران که به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت کل کشورها محاسبه می‌شود بسیار کمتر از سایر نقاط دنیااست؛ حتی علی‌رغم بحرانی که در روزهای نخست در شهرهای بابل، رشت و تهران روی داد. 

خبر نویدبخش دیگر اینکه با بررسی ترند مرگ ناشی از کووید_19 نیز نشان می‌دهد نمودار دیگر صعودی نیست و به صورت افقی درآمده که این امر مدیون زحمات و فداکاری‌های صمیمانه تیم درمان  است که انجام شده. با این روند اگر اتفاق خاصی روی ندهد، به‌عنوان مثال تجمع بزرگی شکل نگیرد، می‌توان امیدوار بود که با گرم شدن هوا نیز این شیب نزولی خواهد شد.

او ضمن قدردانی مجدد از سیستم درمانی کشور تشریح کرد: افراد بسیاری از نقاط مختلف دنیا از جمله کشورهای پیشرفته اروپایی برای درمان به ایران مراجعه می‌کردند و گمان اکثریت بر این بود که علت کم بودن هزینه‌های درمانی در ایران است اما شیوع کووید_19 نشان داد که علت این نیست بلکه توانایی و دانش بالای تک‌تک کادر درمانی ایران است.

فاصله‌گذاری هوشمند موجب بالا رفتن آمار مبتلایان نمی‌شود؟

دکتر امیرعلی سهراب‌پور در مورد بازگشایی تدریجی برخی امکان تعطیل شده بیان داشت: علی‌رغم انتقادهایی که در این مورد به دولت شده، باید در نظر گرفت این امر باید طبق برنامه سازمان بهداشت جهانی (WHO) صورت گیرد. 

برای توضیح بیشتر در نظر بگیرید شریان‌های اجتماعی جامعه مثلاً با پیچ سفت و بسته شده‌اند و حالا باید این پیچ‌ها باز شوند، اما نه به یکباره؛ بلکه تدریجی و آهسته. این پیچ‌ها فقط شامل یک شریان نیستند و کلیه مشاغل، جاده‌ها، ادارات، مدارس، دانشگاه‌ها و... را شامل می‌شود. باید در نظر داشت، این شریان‌ها با هم و به‌یکباره باز نمی‌شوند. طبق دستورالعل سازمان بهداشت جهانی (WHO) ابتدا یکی از این پیچ‌ها کمی باز می‌شود و ظرف چند روز اگر آمار افزایش نیافت اندکی دیگر شل می‌شود یا یک پیچ دیگر کمی باز می‌شود. این شریان‌ها باتوجه به ضرورت خدماتی که ارائه می‌دهند در اولویت قرار خواهند گرفت. مثلاً سیستم درمانی کشور مثل دندانپزشکی در الویت هستند.

بخش آی.سی.یو حالت بحرانی دارد؟

درحال حاضر، میزان تخت‌های بخش آی.سی.یو کافی است و به هیچ‌عنوان با بحران و کمبود مواجه نیستیم اما این مسئله دلیل بر نقض اصول بهداشت فردی و اجتماعی نیست و افراد نباید به امید وجود تخت کافی در بخش آی.سی.یو فاصله‌گذاری فیزیکی را نادیده بگیرند.

پوشیدن ماسک مدیکال در جلوگیری از این بیماری تاثیر مثبت دارد؟

شایعه تاثیر مثبت زدن ماسک‌های پزشکی یا مدیکال در پیشگیری از ابتلا به کووید_19 ازآنجا آغاز شد که مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC) پیشنهاد داد تا همه افراد ماسک بزنند که بلافاصله نشریات و رسانه‌های داخلی نیز این ادعا را گسترش دادند. 

دکتر سهراب‌پور در خاتمه افزود: لازم به توضیح است با درنظر گرفتن کمبود ماسک مدیکال در سراسر دنیا این امر میسر نیست و فقط موجب نگرانی افراد شده است.  از سوی دیگر، سازمان بهداشت جهانی (WHO) همچنان بر سرموضع خود است که هیچ مدرکی در دست نیست تا نشان دهد پوشیدن ماسک در پیشگیری از این بیماری تاثیر مثبت دارد. این مرکز پیشنهاد داده بود که افراد از ماسک‌های خانگی و دست‌ساز استفاده کند و نه الزاماً از ماسک‌های طبی.