عملیات مرصاد یا عملیات «فروغ جاویدان» عنوان نبردی است که گروهک تروریستی منافقین در اواخر جنگ ایران و عراق و به زعم این که می‌توانند تا تهران نفوذ کنند و منجر به سقوط رژیم جمهوری اسلامی ایران شوند، در اوایل مردادماه سال ۱۳۶۷ از غرب به کشور تحمیل کردند. در این عملیات که فرماندهی گروه منافقین را مسعود رجوی بر عهده داشت، پس از چند روز درگیری در نهایت با شکست مفتضحانه منافقین و با برجا گذاشتن تلفات سنگین به پایان رسید.

به همین مناسبت و در سالگرد پنجم مرداد ماه سالروز عملیات پیروزمندانه ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران بر منافقین، ضمن گفتگو با دو تن از افسران بازنشسته هوانیروز، گوشه‌ای از فداکاری‌ها و رشادت‌های سپاه اسلام تشریح شد.

سرهنگ خلبان جانباز ایرج میرزایی در این گفتگو به نقش هوانیروز در عملیات مرصاد اشاره کرد و گفت: هوانیروز از آغاز دفاع مقدس در تمامی عملیات‌ها از جمله دفاع، تهاجم، سیل، زلزله ـ سوانح و … حضوری فعال داشته که دو نقش طلایی هوانیروز را می‌توان در آغاز جنگ تحمیلی در غرب کشور که جانانه و شجاعانه بدون حضور نیروهای زمینی به موفقیت‌های زیادی دست یافت و دومین نقش طلایی هوانیروز هم مربوط به پایان دفاع مقدس و عملیات مرصاد می‌شود.

وی افزود: با توجه به این که پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، ایران بدون هیچ‌گونه قید و شرطی با دستور امام راحل، فرمانده کل قوا پایان جنگ را اعلام کرد، دشمن با این تصور که رزمندگان اسلام دیگر توان دفاع و تهاجم را ندارند، مسعود رجوی سرکرده منافقین در جلسه‌ای از صدام حسین قول گرفت که همزمان با شروع عملیات «فروغ جاویدان» منافقین را از نظر تامین تجهیزات نظامی و پوشش هوایی حمایت کند. به دنبال آن، رجوی در روز ۳۱ تیرماه ۶۷ در جلسه‌ای با مسئولان رده‌های بالای سازمان منافقین در بغداد وانمود کرد که به محض ورود به خاک ایران، پس از سه ساعت در کرمانشاه سخنرانی خواهد کرد.

سرهنگ میرزایی با تاکید بر این که سرکرده منافقین در ارزیابی خود مرتکب دو اشتباه اساسی و استراتژیک شد، توضیح داد: یکی عدم محاسبه درست و دقیق نظامی نسبت به حضور و وجود بال‌های آهنین عقاب‌های تیزپرواز هوانیروز و جنگنده‌های جسور نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود و دوم این که رجوی و صدام بر این باور بودند که به محض ورود به خاک مقدس جمهوری اسلامی ایران، مردم و اهالی غیور عشایر و کرد از آنان حمایت خواهند کرد، در صورتی که مردم غرب کشور و مرزبانان همیشه بیدار ما به مدت بیش از ۱۰ سال بهترین میزبان رزمندگان اسلام بودند، لذا منافقین در آن موقعیت از آسیبی که توسط ستون پنجم به ما وارد شده بود به طور ناگهانی پس از عبور از شهرهای نفتخانه، قصر شیرین، سرپل ذهاب و سرند، وارد اسلام‌آباد غرب شدند و این شهر را به تصرف خود درآوردند و وقتی با عدم استقبال و خشم مردم مواجه شدند به زنان و مردان و کودکان و حتی سالخوردگان و بیماران رحم نکردند و آنان را به شهادت رساندند.

خلبان جانباز هوانیروز در ادامه به نقش سپهبد شهید صیاد شیرازی در پیروزی عملیات مرصاد اشاره کرد و گفت:

به دنبال نفوذ منافقین به خاک کشورمان، شهید صیاد شیرازی به دستور رهبری در بامداد سوم مردادماه ۶۷ وارد پایگاه هوانیروز کرمانشاه شد و بلافاصله کلاس توجیهی خلبانان (بریف) را برگزار و نخستین راهکار مقابله با منافقین کوردل را صادر کرد. در این طرح مقرر شد هوانیروز با استفاده از تمامی امکانات، عقبه ستون‌های ورودی منافقین را بمباران و حرکات ایذایی آنان را خنثی کنند که اینجانب به عنوان خلبان شکاری کبری به همراه دیگر اساتید و هم‌پروازان و مهندسین پروازی، با اولین سورتی پرواز حملات خود را علیه دشمن منافق آغاز کردیم که در این حمله تمامی خودروهای سبک و سنگین منافقین تار و مار و به آتش کشیده شد که منافقین مجبور شدند از صحنه فرار کنند و به کوه‌ها پناه ببرند که در آنجا هم از دست بال‌های آهنین هوانیروز ارتش در امان نماندند.

وی اضافه کرد: منافقین که سرسختانه در گردنه «چهارزبر» با حمایت نیروی هوایی و توپخانه عراق مقاومت می‌کردند، سعی داشتند که از این گردنه به سمت جاده کرمانشاه حرکت کنند که در انتظار ورود نیروهای تازه نفس بمانند، از طرف دیگر وقتی نیروهای منافقین در اسلام‌آباد در حال عقب‌نشینی بودند، فرصت توضیح چگونگی وخامت اوضاع نیروهای خود را برای تازه‌نفس‌ها نداشتند، در نهایت امیر صیاد شیرازی و فرماندهان رده بالای ارتش حاضر در صحنه از این موقعیت کمال استفاده را بردند به طوری که از خیانت نیروهای در حال عقب‌نشینی منافقین و نیروهای تازه نفس آنها به بهترین شکل استفاده کردند و با اجرای کمین منافقین، هزاران نفر از آنان را اسیر یا نابود کردند.

خوشبختانه هوانیروز در این صحنه نبرد، وفاداری و ولایتمداری خود را به اثبات رساند و در عملیات مرصاد برگ زرین دیگری به منصه ظهور رساند و با استعداد ۱۴ فروند بالگرد ۲۱۴، ۱۲ فروند شکاری کبری، ۴ فروند ۲۰۶، ۱۲ فروند شنوک و ۳ فروند ۲۰۵ به نیروهای منافقین هجوم بردند که در مجموع با ۴۲۵ ساعت پرواز بیش از ۵ هزار نفر از نیروهای منافقین کشته شدند و بیش از ۱۰۰۰ نفر هم به اسارت نیروهای اسلام درآمدند.

خلبان میرزایی در پایان، از ارتش به عنوان یکی از بازوهای پرتوان رهبر معظم انقلاب نام برد و گفت: نیروهای ارتش هرگز به هیچ دشمنی اجازه نخواهند داد که بین رهبری و فرماندهان ارتش شکافی ایجاد کنند. ارتش وفادار به فرمانده کل قواست و مقام معظم رهبری هم به افکار و عقاید درونی سربازان تحت امر خودشان واقفند و می‌دانند که نیروهای ارتش همواره نسبت به قرآن، رهبری و کشور خود متعهد و وفادار می‌مانند و برکسی هم پوشیده نیست که در تمامی عملیات‌ها، سه بازوی توانمند رهبری یعنی ارتش، سپاه پاسداران و نیروهای مردمی دارای یک رهبر و یک فرمانده‌اند و سپاه پاسداران هم دوشادوش نیروهای ارتشی در طول مدت دفاع مقدس بدون درجه و بدون حقوق با اطاعت‌پذیری محض از رهبری و حفظ وحدت با ارتش در تمامی جبهه‌های حق علیه باطل حضور فعال داشته که الگوی امروز یک سرباز ارتشی و نیروی سپاهی، امیر سرلشکر شهید صیاد شیرازی و سرلشکر پاسدار شهید قاسم سلیمانی هستند.

آخرین ضربه بر پیکر منافقین

سرهنگ خلبان قاسم ژنده رزمی یکی دیگر از رزمندگان شجاع عملیات مرصاد است که در گفتگو با خبرنگارروزنامه اطلاعات ، عملیات مرصاد را در حقیقت فتح نهایی نیروهای جمهوری اسلامی ایران و آخرین ضربه مهلک بر پیکر رژیم بعث عراق و مزدوران آنها یعنی منافقین کوردل بیان کرد و گفت: این عملیات ثمره پایمردی و دلاوری‌های دشمن‌ستیزان ایران اسلامی متشکل از پرسنل فداکار ارتش، سپاه و نیروهای بسیج مردمی بود که قطع بالفعل گستاخی و تجاوزات آشکار زمینی، هوایی و دریایی دشمن را در پی داشت.

وی با اشاره به این که علی‌رغم توطئه و دشمنی استکبار و همه کفر جهانی، امدادهای غیبی و نصرت الهی همچون بسیاری از عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس، اراده و مشیت الهی بر این امر تعلق گرفت که در آخرین عملیات، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی پیروز و سربلند از بوته آزمایش بیرون بیایند و دشمنان اسلام و مسلمین و میهن عزیزمان متحمل شکست فاحش و خوار و ذلیل شوند، اظهار داشت:‌ در این عملیات نقش شهدای عملیات مرصاد بالاخص شهید بزرگوار امیر سپهبد صیاد شیرازی پررنگ و چشمگیر بود.

وی افزود: منافقین کوردل و خیانت‌پیشه که مدت‌ها سردر گریبان بیگانه داشتند و خود را به دشمنان قسم خورده ایران و انقلاب فروخته بودند و با اقداماتی از قبیل بمب‌گذاری، ترور، شایعه‌پراکنی، جاسوسی و اجرای عملیات نظامی در طول نوار مرزی و خطوط تماس، فجیع‌ترین و شنیع‌ترین اعمال را برخلاف ادعای طرفداری از خلق علیه ملک و ملت مسلمان انجام داده بودند، این بار پس از جمع‌آوری و سازماندهی نیروهای خودفروخته خود با تجهیز ادوات زرهی و سایر اقلام سبک و سنگین نظامی اهدایی رژیم بعث عراق در یک طراحی هماهنگ و با حمایت هوایی و توپخانه عراق در تاریخ ۳۱ تیرماه ۶۷ در مناطق عملیاتی سرپل ذهاب و مریوان وارد عمل شدند و با اتکاء به تحلیل‌ها و برآوردهای غلط اربابان خود در یک عملیات جنون‌آمیز و بدون رعایت مسائل تاکتیکی و اصول نظامی، به سمت اسلام‌آباد و سپس کرمانشاه در نهایت به قصد ورود به تهران و ساقط کردن جمهوری اسلامی پیشروی کردند.

خلبان رزمی با اشاره به این که امیر صیاد شیرازی انسانی شجاع، دانشمند، بانظم، آگاه به امور نظامی و تابع ولایت، تمام اهدافش در وهله نخست توسل به ائمه اطهار(ع) و سپس پیروزی در عملیات‌ها بود، اظهار داشت: شهید صیاد شیرازی به عنوان بهترین گزینه از سوی امام راحل برای هدایت عملیات مرصاد و مقابله با منافقین انتخاب شد و وقتی سوم مردادماه ۶۷ وارد کرمانشاه و پایگاه هوانیروز شد؛ خلبانان شجاع این پایگاه را در یک بریف (کلاس توجیهی خلبانان) شرکت دادند و نحوه هجوم به منافقین و این که چه اهدافی دارند مورد بررسی قرار گرفت و فردای آن روز عملیات موفقیت‌آمیز مرصاد با فرماندهی و درایت شهید صیاد شیرازی آغاز شد. از آنجا که طبق مدارک و اسناد کشف شده از اسرای عملیات مرصاد، منافقین قصد پیشروی از دو سمت محور قصرشیرین، سرپل ذهاب، کرند، اسلام‌آباد، کرمانشاه و محور دیگر مریوان، سنندج و الحاق آنها به همدان و ادامه پیشروی به سمت تهران و انتظار پیوستن مردم این شهرها به خود را داشتند و از طرفی رژیم بعث عراق یکبار دیگر به صورت سراسری حملات خود را به سمت مواضع پدافندی نیروهای جمهوری اسلامی آغاز کرده بود. علی‌رغم پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران، منافقین هم از فرصت استفاده کرده و تا عمق ۱۳۰ کیلومتری خاک ایران پیشروی کردند. در همین حال، نیروی زمینی ارتش با جمع‌آوری و سازماندهی عناصر کوچکی از یگان‌ها و تجهیزات نیمه سنگین و سنگین از محور فلاجه، گوآور و اسلام‌آباد به سردمداری شهید صیاد شیرازی بر منافقین یورش برد و توانست تعداد ۱۰۰ نفر از منافقین را اسیر کند و در ساعت ۱۴ روز چهارم مرداد ۶۷ وارد شهر اسلام‌آباد شود. همزمان اقداماتی هم از سوی قرارگاه خاتم(ص) نیروهای مردمی با پشتیبانی نیروی هوایی و بالگردهای هوانیروز از طریق کرمانشاه، پل دختر و اسلام‌آباد علیه منافقین صورت گرفت، به طوری که تمام ادوات زرهی و توپخانه آنها منهدم و حدود ۵ هزار نفر از منافقین و مزدوران استکبار کشته و تعداد ۱۰۰۰ نفر هم اسیر شدند و تعدادی از مسئولان رده بالای منافقین با بالگردهای عراقی به عراق گریختند و نیروهای خود را در مسلخ مرصاد رها کردند. در این عملیات که با رمز صاحب‌الزمان ادرکنی انجام شد نقش هوانیروز با به کارگیری ۴۵ فروند بالگرد از نوع ۲۰۶، ۲۰۵ و ۲۱۴، شنوک و کبری از یگان‌های کرمانشاه، کرمان و پشتیبانی اصفهان چشمگیر بود. خلبانان تیزپرواز هوانیروز با ۴۲۵ ساعت پرواز و ترابری ۳۳۶۰ نفر از نیروها از تیپ نبی‌اکرم، انتقال ۳۸۸ نفر مجروح به بیمارستان، انهدام ۱۱۵ دستگاه انواع خودرو و ۲۹ دستگاه تانک و هدف قرار دادن سه فروند بالگرد دشمن توانستند به اهداف مورد نظر دست پیدا کنند. متاسفانه در این عملیات خلبان حسین فرزانه به مقام رفیع شهادت نائل آمد و خلبانان فرهادی و میلان هم مجروح شدند.

وی در پایان ضمن اشاره به ظرفیت نیروها و امکانات و تجهیزات زرهی که روز ۳۱ تیرماه ۶۷ در عملیات پدافندی مهران و قصر شیرین توسط دلاورمردان هوانیروز به کار گرفته شد، گفت: در این دو عملیات لشکرهای ۱۶ زرهی قزوین و ۸۱ کرمانشاه، نیروهای مردمی، هوانیروز، لشکر ۵۸ تکاور، سپاه پاسداران، ۳۲ فروند بالگرد و ۱۱۰ ساعت پرواز حضور داشتند که طی آن، خلبانان پاشایی و کامکار به درجه رفیع شهادت نائل آمدند.

خلبان رزمی در پایان یادآور شد که پس از پیروزی عملیات، حضرت امام خمینی(ره) در تاریخ ۶ مردادماه ۶۷ در پیامی، از زحمات طاقت‌فرسای خلبانان دلیر و شجاع نیروی هوایی، هوانیروز و تمام افراد متعهد و دلسوز که به نحوی در آمادگی‌های پروازی و پیروزی رزمندگان اسلام نقش داشتند، قدردانی کردند.

گذری بر زندگی خلبانان

خلبان جانباز ایرج میرزایی در ششم فروردین ماه ۱۳۳۱ در تالش متولد و در سال ۵۲ وارد ارتش شد وی استاد خلبان بالگردهای ۲۰۵، ۲۰۶، شکاری کبری و خلبان آزمایشی (تست شکاری کبری) است که در طول دفاع مقدس سه بار در حلبچه، عملیات میمک و سوءقصد در کرمانشاه به درجه جانبازی رسیده است.

وی در طول مأموریت‌های خود از سال ۵۴ تا ۶۰ در کرمانشاه و پس از آن در اصفهان پرواز کرده است و سپس به علت بیماری ناشی از عارضه شیمیایی در تهران تحت نظر پزشکان قرار گرفت.

خلبان قاسم رزمی هم در ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۳۳۱ متولد و در سال ۵۲ وارد ارتش شد. وی دوره‌های مختلف پروازی با بالگردهای ۲۰۵، ۲۰۶ و ۲۱۴ را به پایان رسانده و دوره‌های استاد خلبانی و خلبان آموزشی و تیراندازی با بالگرد را با موفقیت طی کرده است. خلبان رزمی از سال ۵۵ به عنوان استاد خلبان انجام وظیفه کرده و در طول خدمت ۲۵۰۰ ساعت پرواز انجام داده که حدود ۹۰۰ ساعت آن عملیاتی بوده است.