به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین، بازداشت کریم ماسیموف توسط کمیته امنیت ملی اعلام شد، که خود او ریاست آن را بر عهده داشت تا اینکه روز چهارشنبه توسط قاسم ژومارت توقایف، رئیس جمهور این کشور برکنار شد؛ زیرا اعتراضات خشونت آمیز سراسر این کشور آسیای مرکزی را فرا گرفته است.

به نقل از رویترز، دفتر توقایف اعلام کرد که او در یک تماس تلفنی به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفته است که اوضاع در حال تثبیت است.

وی گفت: «در عین حال، کانون های حملات تروریستی همچنان ادامه دارد. بنابراین، مبارزه با تروریسم با عزم کامل ادامه خواهد یافت.»

کرملین گفت که پوتین از ایده توقایف برای برقراری یک تماس ویدیویی با رهبران سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) که تحت آن، روسیه و چهار جمهوری دیگر شوروی سابق، نیروهای خود را برای کمک به برقراری نظم به قزاقستان اعزام کرده اند، حمایت کرد. هنوز مشخص نیست چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد.

ده‌ها نفر کشته، هزاران نفر بازداشت شده‌اند و ساختمان‌های عمومی در سرتاسر قزاقستان طی هفته گذشته در بدترین خشونت‌هایی که در این تولیدکننده بزرگ نفت و اورانیوم از زمان استقلال این کشور در اوایل دهه 1990 با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تجربه شده، به آتش کشیده شده‌اند .

توقایف به سربازان خود دستور داده است که برای کشتن شلیک کنند تا به آنچه او حملات راهزنان و تروریست ها خوانده است پایان دهند.

دستگیری ماسیموف نشان داد که اقداماتی علیه کسانی که مسئول شناخته می شوند در جریان است.

ماسیموف به غیر از ریاست سازمان اطلاعاتی که جایگزین KGB دوران شوروی شد، دو بار نخست وزیر بوده است که به مدت سه دهه با نورسلطان نظربایف، رئیس جمهور پیشین، همکاری نزدیک داشت تا اینکه در سال 2019 ریاست جمهوری را به توقایف سپرد.

تظاهرات در سراسر کشور به عنوان پاسخی به افزایش قیمت سوخت آغاز شد؛ اما به یک جنبش گسترده علیه دولت توقایف که مورد حمایت روسیه و نظربایف 81 ساله می باشد، تبدیل شد.

تنش های شرق و غرب

پس از چند روز خشونت، به نظر می‌رسد نیروهای امنیتی روز جمعه کنترل خیابان‌های آلماتی، شهر اصلی قزاقستان را به دست گرفتند.

با گشت زنی نیروهای امنیتی در خیابان ها، برخی مشاغل و پمپ بنزین ها از روز شنبه در شهر حدود 2 میلیون نفری، بازگشایی شدند. صدای گلوله های گاه و بیگاه هنوز در اطراف میدان اصلی شهر شنیده می شد.

به نقل از خبرگزاری «ریا» روسیه، معاون شهردار این شهر گفت که عملیات پاکسازی شهر از «تروریست‌ها و گروه‌های راهزن» همچنان ادامه دارد و به شهروندان توصیه شده در خانه بمانند.

در نورسلطان، خبرنگار رویترز از پلیس در حال توقف رانندگان در یک ایست بازرسی با حضور شدید سربازان مسلح در آن نزدیکی، فیلم گرفت.

وزارت کشور گفت که از آغاز ناآرامی ها بیش از 4400 نفر بازداشت شده اند. توقایف اعلام کرد که روز دوشنبه یک روز عزای ملی برای بزرگداشت کشته شدگان ناآرامی ها برگزار می شود.

دسترسی به اینترنت، که تا حد زیادی برای روزها در سراسر کشور قطع شده بود، همچنان در روز شنبه به شدت مختل بود.

استقرار ائتلاف نظامی سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه در قزاقستان به دعوت توقایف در حالی انجام می شود که تنش شدید در روابط شرق و غرب بر سر بحران اکراین، وجود دارد. 

مسکو تعداد زیادی از نیروها را در نزدیکی مرز خود با اوکراین مستقر کرده است، اگرچه پیشنهادات آمریکا مبنی بر برنامه ریزی برای حمله به این کشور را رد می کند و می گوید که ضمانت هایی می خواهد که ناتو گسترش خود را به شرق متوقف کند.

واشنگتن توجیه اعزام نیروهای روسی به قزاقستان را به چالش کشیده و این سوال را مطرح کرده است که آیا آنچه به عنوان ماموریت چند هفته ای اعلام شده است می تواند به حضور بسیار طولانی تر تبدیل شود.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه گفت: «یکی از درس‌های تاریخ معاصر این است که وقتی روس‌ها در خانه شما هستند، گاهی اوقات بسیار دشوار است که آنها را بیرون کنید.»

منبع: www.reuters.com