به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی ایران زمین، ژیلا آهنگرزاده، در گفت و گو با رسانه ها با تاکید بر اینکه روی آوردن افراد به سیگار به ویژه نوجوانان موضوعی روانشناسی است، گفت: فضای آشفته، نزاع های مداوم والدین، وجود شکاف نسلی و نبود درک مشترک برخی از عوامل مهم گرایش و پناه بردن اعضای خانواده به ویژه نوجوانان به سمت الکل، مواد مخدر، دخانیات و قلیان به شمار می آیند.
این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه مصرف سیگار و قلیان در تعریف، اعتیاد مجاز گفته می شود یعنی جرمی بر آن متصور نیست اما مواد مخدر، محرک و الکل اعتیاد غیرمجاز و جرم شمرده می شوند، اظهار کرد: یادگیری از دوران کودکی بر الگوی مشاهده ای مبتنی است یعنی فرزند با نگاه و مشاهده، رفتارها را کسب می کند، بنابراین مصرف سیگار و قلیان در خانواده، مهر تاییدی برای فرزندان است.
وی افزود: تاثیر آموزش های نخستین در تمامی افراد، دائمی و ماندگارتر است اما آموزش های رفتاری در محیط های مختلف ممکن است به صورت موقتی باشد. پس سیگار کشیدن والدین یا فامیل های اطراف در کنار ژن علاقمندی به مصرف سیگار، اثری مانا در طول زندگی فرد برجای خواهد گذاشت.
آهنگرزاده با بیان اینکه سیگار کشیدن فرزندان در خانواده هایی که سطح فرهنگی و اجتماعی پایینی دارند بیشتر دیده می شود عنوان کرد: تصور والدین مبنی بر اینکه در دسترس بودن سیگار از کنجکاوی فرزندانشان می کاهد، معضلی برای کشش فرزندان به سیگار می شود.
او از خود شروع کردن والدین و آموختن مهارت های زندگی را امری ضروری دانست و خاطرنشان کرد: این والدین تحت نظر مشاوران و روانشناسان، مهارت زندگی و قدرت نه گفتن را به فرزندان خود آموزش می دهند.
علل روی آوردن برخی به سیگار و قلیان چیست؟
آهنگرزاده درباره علل روی آوردن افراد به سیگار و قلیان، شرح داد: پس از فضای ناآرام خانه، نخستین دلیل افراد به ویژه زنان برای مصرف سیگار، ژست است؛ یک رفتار نمایشگری که به دلیل محدودیت های موجود در فضای خانه و شرایط ایجاد شده، شکل می گیرد.
این روانشناس بالینی ادامه داد: دومین عامل، پناه بردن به عامل بیرونی است به این معنا که فرد برای فرار از آلام و سختی ها می خواهد به عامل بیرونی پناه ببرد در حالی که منبع کنترل افراد باید درونی باشد. در حقیقت منبع کنترل درونی یعنی داشتن وجدان و اخلاق بازدارنده و عاقلانه تصمیم گیرنده که در صورت پرورش آن، فرد هرگز برای رسیدن به آرامش به سمت عوامل بیرونی نمی رود.
وی با تاکید بر اینکه نقش همسالان و گروه های دوستانه در کشش افراد به مصرف سیگار فوق العاده زیاد است، تا آنجا که در روانشناسی اجتماعی نقش همسالان به مراتب مهمتر و اثرگذارتر از نقش والدین محسوب می شود اظهار داشت: به طور معمول افرادی که درون خانواده مشکل دارند یا به دنبال منبع بیرونی می گردند این ناراحتی را با همسالان تقسیم و با کپی برداری از رفتار آنان، خود را ذوب در گروه می کنند.
پیامدهایی تابوشکنی مصرف سیگار به ویژه در میان زنان
آهنگرزاده با تاکید بر اینکه وقتی قُبح یک مساله ای از بین برود آن رفتار رایج می شود، تصریح کرد: افزایش عادی سازی مصرف سیگار میان زنان یکی از دلایل از بین رفتن این تابو در جامعه است، نشانه های این تابو شکنی، ناپسند نشمردن مصرف سیگار توسط زنان و علنی شدن آن در کوی و برزن است.
وی به پیامدهای بغرنج ادامه این تابو شکنی اشاره کرد و گفت: کار به جایی رسیده که مصرف نکردن الکل، سیگار یا مواد مخدر و گل به منزله عقب افتاده بودن از زمانه شمرده می شود؛ ضمن اینکه بر اثر مد شدن این معضلات، فشار اجتماعی دوچندان می شود مبنی بر اینکه شما چرا مانند بقیه نیستید. موضوعی که گاه به از بین رفتن بنیان های خانواده و رواج طلاق و جدایی کشیده می شود.
این روانشناس تاکید کرد: فضای مجازی، سریال ها و فیلم ها هم به نوعی ترغیب کننده نوجوانان و زنان به مصرف دخانیات محسوب می شوند تا آنجا که الگوهای اجتماعی که شخصیت کاریزماتیک دارند عامل تشویق می شوند.
واکنش خانواده ها در مقابل مصرف دخانیات فرزندان چگونه بادشد؟
آهنگرزاده در باره چگونگی رفتار والدین گفت: خانواده ها باید از رفتارهای سلبی و بازدارنده پرهیز کنند، ایجاد آرامش و فضای امن در جمع خانواده بهترین راهکار برای پیشگیری از کشش یا قطع مصرف سیگار توسط سایر اعضای خانواده است چرا که وقتی فرد آرامش دارد نیازی به پناه بردن به عامل بیرونی ندارد.
وی افزود: خانواده به عنوان نخستین مدرسه تربیت، می تواند منبع کنترل درونی فرزندان را به آنان بیاموزد، با دادن اعتماد و عزت نفس به فرزندان. ضمن اینکه اگر خود مصرف کننده سیگار یا قلیان هستند باید در این رویه تجدید نظر کنند زیرا آسیب زدن به خود، نشانه پرخاشگری درونی فرد است. پس باید در کنار مشاوره و روانشناس به درمان این پرخاشگری بپردازند.
اپیدمی دخانیات یکی از مهمترین معضلات بهداشت عمومی در سراسر جهان است که سالانه بیش از هشت میلیون قربانی دارد. بیش از هفت میلیون از این تعداد در نتیجه مستقیم دخانیات جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۱.۲ میلیون نفر سیگاری نیستند و بر اثر دود دست دوم سیگار از بین می‌روند.
عکس
.jpg)
تحلیلگر ایران زمین
ربات ChatGPT؛ هوش مصنوعی مُچ هوش انسانی را خواباند؟ وقتی هنوز زبان انسانی دست برتر را دارد
