چندی پیش ارتش جمهوری اسلامی ایران رزمایشی را با عنوان سپر آسمان ایران در حوزه  جنگ الکترونیک در سظح وسیعی برگزار کرد، گروه تحلیل پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین به بررسی این حوزه بسیار مهم  می پردازد. با ما تا پایان این تحلیل همراه باشید.

با پیشرفت هرچه بیشتر تکنولوژی، استفاده از تسلیحات نوین نظامی نیز، در دستورکار ارتش های سازمان یافته کشورهای تراز اول قرار می گیرد. بنابر این کشورهایی در حفظ تمامیت ارضی خود موفق خواهند شد، که حفاظت از سرزمین هایشان را با تجهیزات روز دنیا همگام سازند.

دکترین نظامی معاصر، حمله به یک ناو، هواپیما و یا اهداف زمینی را هدف اصلی از برپایی یک جنگ بر نمی شمارد، بلکه امروزه حمله به شبکه اطلاعات و ارتباطات دشمن، که هدایتگر و کنترل کننده نیروهای دشمن است اهمیت بسزایی دارد. و این امر در زمره ی جنگ های الکترونیکی محسوب می شود.

جنگ الکترونیک و اهمیت آن در دنیای معاصر:

جنگ الکترونیک یا به اختصار جنگال، هر عملی است که شامل استفاده از طیف الکترومغناطیسی یا انرژی هدایت شده برای حمله به دشمن یا جلوگیری از حمله دشمن است.

جنگال در سه بخش حمله الکترونیکی، حفاظت الکترونیکی و پشتیبانی از جنگ الکترونیکی به کار می رود که می‌تواند در هردو حوزه تهاجمی و تدافعی کاربرد داشته باشد. کاربرد تهاجمی جنگال زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از آن برای از کار انداختن تجهیزات الکترونیکی دشمن استفاده شود و کاربرد تدافعی آن نیز برای حفاظت از تسلیحاتی مانند پهپادها، ناوها،جنگنده‌ها و ... در برابر حملات موشکی و راداری قابل استفاده است.

برای مثال در نبرد های هوایی و دریایی به علت حضور در شرایط عملیاتی و عدم وجود پناهگاهی مناسب، پهپادها یا شناورهایی که در حال انجام مأموریت (اعم از آفندی یا دفاعی) هستند، با استفاده از دانش جنگ-های الکترونیک و ایجاد امواج الکترومغناطیس، می توانند به شیوه های گوناگون از شناسایی توسط عوامل دشمن مصون مانده و حملات موشکی و پدافندی دشمن را منهدم و یا منحرف سازند.

جنگال در نبردهای زمینی نیز استفاده می شود، اما عمده کاربرد آن در نبردهای هوایی و دریایی است که مورد توجه قرار می گیرد. از این رو نیروهای دریایی و هوایی، فعالیت گسترده تری در حوزه طراحی و ساخت تجهیزات پیشرفته جنگال دارند.

امروزه به دلیل اهمیت بکارگیری جنگال در حوزه های مختلف نظامی، از تجهیزات مرتبط با جنگ الکترونیک بر روی هواپیماهای جنگی، ناوها، ناوشکن‌ها و سامانه‌های پدافندی و موشکی استفاده می شود.کاربردهای جنگ الکترونیک آن‌چنان توسعه یافته که قابلیت‌هایی مانند هدایت نفرات و موشک‌ها نیز از طریق دستگاه‌های الکترونیکی به حوزه جنگال اضافه شده است.

یگان‌های جنگال که در نیروهای نظامی کشورهای پیشرفته تشکیل می‌شوند، تلاش می‌کنند تا هرگونه تحرک در فرستنده‌ ای را کشف، صدای هر گوینده‌ای را ضبط و هرگونه سامانه الکترونیکی تهدیدآمیز را نابود سازند.

جمهوری اسلامی ایران موفق در حوزه جنگال:

اهمیت بسیار بالای جنگ های الکترونیکی و بهره‌مندی از دانش و فناوری نوین در این حوزه، موجب شده است که دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران، دستیابی به دانش نوین و به کارگیری از آن را در جنگ های نوپدید، در دستورکار نخبگان جوان و متخصصان بومی خود قرار دهد. که از نتایج موفقیت آمیز آن، بکارگیری گسترده جنگال در حوزه های متفاوت از جمله تجهیز پهپادهای تماماً ایرانی به این فناوری است.

متخصصین ایرانی، با دستیابی به فناوری های روز دنیا و طراحی و ساخت اخلال‌گرهای بومی، رادارهای برخوردار از قابلیت جنگال، استفاده از سلاح‌های تولیدکننده پارازیت و اخلال‌گرهای الکترونیکی، توانایی مقابله با هواپیماهای جنگنده، پهپادها و مولتی‌روتورهای جاسوسی دشمن را به ویژگی های نظامی کشورمان افزوده-اند.

باتوجه به حساسیت امنیتی سیستم های بکار رفته در حوزه جنگال، اطلاعات زیادی از دستاورد های متخصصین کشورمان منتشر نمی شود. اما در سال های اخیر، ارتش جمهوری اسلامی ایران، با رونمایی از تجهیزات نوین بومی در رزمایشات نظامی و بکارگیری از علوم مرتبط در حوزه جنگال، علاوه برایجاد بازدارندگی لازم، به جهانیان نشان داده است که با وجود سخت ترین تحریم ها، جوانان متخصص کشورمان قادر به طراحی، ساخت و تولید تجهیزاتی با بالاترین سطح کیفی روز دنیا می باشند.

به گفته دریادار حبیب‌الله سیاری(معاون هماهنگ کننده و فرمانده قرارگاه تاکتیکی ذوالفقار ارتش): ارتش جمهوری اسلامی ایران زیر ساخت‌های لازم برای دفاع و جنگ الکترونیک را ایجاد کرده و یگان‌های ارتش در حوزه‌های مختلف، آمادگی لازم برای عملیات‌های رزمی محوله را خواهند داشت که تنها بخش‌هایی از آن ها قابل ارائه در رسانه‌ها می‌باشد.

رزمایش سپر آسمان ۱۴۰۰:

ارتش جمهوری اسلامی ایران با برگزاری رزمایش جنگ الکترونیک سپر آسمان ۱۴۰۰، که کاربردی‌ترین تمرین مشترک حوزه جنگ الکترونیک ارتش در سال‌های اخیر محسوب می شود، یگان‌های واکنش سریع و سامانه‌های جنگال نیروهای زمینی، هوایی، پدافند و دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، با محوریت منطقه عمومی اصفهان در گستره وسیعی از کشور، با اجرای تاکتیک‌های آفندی و پدافندی در حوزه جنگ الکترونیک، آخرین دستاوردها و توانمندی‌های رزمی خود را در این حوزه حساس و راهبردی، مورد استفاده قرار داد.

در این رزمایش به دلیل استفاده گسترده کشورهای منطقه ای از ریزپرنده ها و پهپادها در جنگ های اخیر منطقه، ارتش جمهوری اسلامی ایران تمرکز بیشتر خود را بر قابلیت ‌های دفاع الکترونیکی در برابر ریزپرنده‌ها و پهپادهای مهاجم و نیز قابلیت های آفندی خود نظیر نفوذ پهپادها و ریزپرنده‌هایی مجهز به هوش مصنوعی جهت انهدام اهداف از پیش تعیین شده با استفاده از پوشش جنگ الکترونیک برای ایجاد بازدارندگی و تثبیت قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران داشته است.

همچنین تمرین عملیات رهگیری هوایی، دفاع سایبری، بررسی وتحلیل عملیاتی میزان دقت و سرعت در کشف و رصد سامانه‌های شنود الکترونیکی، عملکرد انواع سامانه‌های زمین پایه و هواپایه جنگ الکترونیک نیروی زمینی ارتش بویژه در بالگردها و پهپادهای این نیرو، بخشی از برنامه‌های کار شده در رزمایش جنگ الکترونیک سپر آسمان ۱۴۰۰ بوده است.

از دیگر اقدامات در این رزمایش، پایش و رصد ناوگروه زیردریایی جورجیا(متعلق به نیروی دریایی آمریکا) بود که در هنگام خروج از تنگه هرمز، توسط پهپادهای مورد استفاده در رزمایش به مدت سه ساعت صورت گرفت. اطلاعات و تصاویر دریافت شده از رصد این ناوگروه توسط پهپادها مستقیما به مرکز کنترل و فرماندهی رزمایش ارسال می شد.

سرانجام در پایان رزمایش، قرارگاه تاکتیکی ذوالفقار ارتش جمهوری اسلامی ایران، از همراهی مردم مؤمن و قدرشناس منطقه عمومی رزمایش قدردانی کرده و تعدادی از فرماندهان شرکت کننده در این رزمایش نیز با حضور در آسایشگاه سالمندان نائین به سالمندان این مرکز خیریه، گل و هدایایی اهدا کردند.