آخر هفته ای که گذشت، خروجی بیشتر خبرگزاری ها خبری مبنی بر انتشار فیلم «رستاخیز» ساخته احمدرضا درویش در فضای عمومی بود و خبرها حکایت از انتشاری غیرقانونی بعد از نشر نسخه قاچاق این فیلم در یک کانال یوتیوب داشت.

به گزارش گروه فرهنگ‌وهنر ایران زمین، روز پنجشنبه 21 شهریور، پس از نشر نسخه قاچاق فیلم سینمایی «رستاخیز» در یوتیوب، این نسخه به صورت گسترده ای در فضای مجازی نیز منتشر شد؛ نسخه‌ای که ظاهرا نسخه بدون سانسور این فیلم با دوبله عربی و کیفیت بسیار بالاست که گویا پس از نمایش آن در کشورهای عربی، قاچاق شده و در دسترس تماشاگران ایرانی و مشتاقان منتظر این فیلم قرار گرفته و تاکنون سازندگان فیلم نسبت به این موضوع واکنشی نشان نداده اند.

حال که همه جا خبر از انتشار غیرقانونی «رستاخیز» در فضای عمومی است و بی شک بسیاری از ایرانیان به تماشای آن نشسته اند، ذکر این نکته ضروری می­نماید که فیلم سینمایی «رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش و تهیه کنندگی تقی علیقلی زاده و با بازی بازیگرانی همچون بابک حمیدیان، فرهاد قائمیان، پوریا پور سرخ، مهتاب کرامتی، آرش آصفی در سال 1391 ساخته شد و این نسخه­ی قاچاق از رستاخیز با نسخه اولیه این فیلم که در سی و دومین جشنواره فیلم فجر مصادف با بهمن ۱۳۹۲ رونمایی شده بود، مطابقت بسیاری دارد.

نکته حائز اهمیت آن پخش تصویر حضرت ابوالفضل(ع) در نسخه اصلی فیلم یعنی همان نسخه بدون سانسور است که درست بعد از اکران عمومی با مخالفت روبه رو شد و سرانجام سازمان سینمایی وارد عمل شده و اعتراضات را آرام کرد.

برای توضیح در مورد این واقعه بد نیست کمی به عقب برگردیم، زمانی که رستاخیز در روز ۲۴ تیر ۱۳۹۴ با مجوز قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به اکران عمومی درآمد و ساعاتی بعد در پی مخالفت علما و مراجع با برخی مفاهیم فیلم و به تصویر کشیدن چهره برخی از بزرگان واقعه عاشورا از پرده سینماها پایین کشیده شد.

آری رستاخیر که در سی و دومین جشنواره فجر با ۱۱ نامزدی و هشت سیمرغ بلورین در بخش ملی جشنواره و و جایزه مصطفی عقاد در بخش بین‌الملل، شگفتی ساز شده بود، پروانه نمایش گرفته و اکران عمومی شد، اما آنچه در نهایت عایدش شد، تنها یک روز اکران عمومی در عمر هنری اش بود.

این گونه بود که «رستاخیز»،  فیلمی تحسین شده از دیدگاه منتقدین با مفاهیم دینی-تاریخی در لیست توقیفی های ارشاد قرار گرفت و سرنوشت نامعلومی پیدا کرد و در این مدت چند وزیر ارشاد رفتند و آمدند اما رستاخیز از توقیف در نیامد و در این فاصله حتی ماجرای توقیف به دادگاه و صدور حکم هم کشیده شد و سرنوشت اکران فیلم همچنان مبهم ماند.

در این مدت احمدرضا درویش به اشکال مختلف از بلاتکلیفی فیلم محبوبش «رستاخیز» که یک دهه از عمرش را برای ساخت آن صرف کرده، انتقاد کرد و اذعان داشت که ماجرای توقیف «رستاخیز» او را از تصمیم به فیلمسازی و گرفتن یک پروانه ساخت دیگر از وزارت ارشادی که پای مجوزش نایستاده، دلسرد و بی‌اعتماد کرده است.

بدین ترتیب موج انتقادها نسبت به توقیف «رستاخیز» آغاز شد و سینماگران مطرح بسیاری از «رستاخیز» حمایت کردند و توقیف آن را مانعی دانستند تا دیگر دست و دلشان به کارهای دینی و مذهبی نرود و بعدتر حتی برخی نمایندگان مجلس از این اتفاق انتقاد کردند و حجت الاسلام نصرالله پژمان‌فر نماینده مردم مشهد و کلات و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از افرادی بود که عدم اکران فیلم «رستاخیز» را رویه غلط وزرای  قبلی فرهنگ و ارشاد پیش از سید عباس صالحی دانست و ابراز امیدواری کرد که «دکتر صالحی این روند غلط را اصلاح کند.»

وی با تاکید براینکه هیچ تریبونی به اندازه‌ سینما نمی ‌تواند به صورت عمیق و گسترده تاثیرگذار باشد، در مورد رستاخیز گفت: «اکنون این سوال مطرح می‌شود که به چه دلیل فیلمی با مضمون عاشورایی و محرم ساخته نمی‌شود؟ یا چرا فیلم‌های ساخته شده مثل «رستاخیز» با یک حرکت غیر قابل دفاع توقیف می‌شوند؟ این حرکات باعث می‌شود دیگر کسی رغبتی برای تولید این فیلم ها نداشته باشد. »

در نهایت اینکه «رستاخیز» از زمان ساخت تا به حال راه به جایی نبرد و بدین ترتیب ماجرای اکران داخلی رستاخیز منتفی و قرار شد با وجود منتفی بودن اکران داخلی، نسخه ای از فیلم که تاکنون به نمایش درآمده و تصویر چهره حضرت عباس در آن مشخص است، اکران خارجی داشته باشد؛ اکرانی که احتمالاً بخشی از سهم سرمایه‌گذاری شرکای خارجی این فیلم را بازگرداند و اکنون خروجی چنین اکرانی، لو رفتن نسخه اصلی فیلم در فضای عمومی است.

البته ذکر این موضوع در اینجا ضروری می نماید که ماجرای پخش «رستاخیز» با وجود همه اخباری که درباره آن منتشر شد، موارد مبهم بسیاری دارد و مهم ترین نکته این است که آیا همان طوری که خیلی ها می گویند درویش به عنوان کارگردان این فیلم، مخالف هر تغییری در «رستاخیز» برای نمایش بوده و آیا خسارت مالی فیلم به طور کامل پرداخت شده و این ماجرا صحت دارد که در نهایت سازمان سینمایی 13.5 میلیارد تومان به عنوان خرید بخشی از سهم این فیلم به سازندگانش پرداخت کرده است؟

حال مهم‌ترین تناقض و پرسش درباره فیلم «رستاخیز» این است که چطور این فیلم برای نمایش در خارج از کشور مجوز داشت، اما پروانه نمایش آن در وطن خود اعتباری نداشته و توقیف ماند و در نهایت چه شد که این گونه در دسترس عموم قرار گرفت؟

واقع بینانه که بنگریم این ماجرا آنقدر اما و اگر دارد که با توجه برخی جنجال­ های مطرح در مورد رستاخیز و واکنش ­های مختلف گذشته به این فیلم باید منتظر ماند و روی با پاسخ تمام این اماها مواجه شد.

نویسنده: مرجان میرزاعبداله