به گزارش گروه تحلیلی و آینده پژوهی پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین به نقل از دکتر رشاد، نهضت تاریخی امام حسین (ع) از هنگام مرگ معاویه شروع و تا هنگام شهادت ایشان ادامه یافت. یکی از نکاتی که در تحلیل نهضت امام حسین (ع) حائز اهمیت است، این است که حضرت یکی از اعضای خانواده پیامبر اسلام (ص)، و مورد علاقه خاص ایشان بود و تا زمان رحلت پیامبر(ص)، تحت نظارت مستقیم ایشان تربیت و پرورش یافته بود. در چنین زمینه ای، فداکاری های بی نظیر ایشان برای دفاع از کیان اسلام، که منجر به شهادت خود و فرزندانشان  و اصحاب مورد علاقه ایشان و همچنین اسارت اهل بیت مکرم ایشان، گردید، معنی و مفهوم وسیع تری پیدا می کند!!  و آن، « اثبات حقانیت مکتب الهی اسلام» می‌باشد.

توضیح مسئله بدین صورت است که: یکی از ملاک هائیکه حقانیت یک مکتب الهی و صداقت موسس آن مکتب را اثبات و  تایید می کند، از خودگذشتگی و فداکاری های موسس آن مکتب و مخصوصاً  افراد خانواده و نزدیکان او، در جهت حفظ و نگهداری آن مکتب میباشد.

در حالی که اگر بر فرض محال، پیامبر از روی فریب و دروغ برای مقاصد مادی، آورده های خود را به خداوند نسبت داده بودند، هرگز خود را در معرض مخاطرات شدید، قرار نمی‌دادند!!  و طبیعتاً، افراد خیلی نزدیک خانواده ایشان ه‍م، که از اسرار خانواده بااطلاع بودند، هرگز اقدام به چنین فداکاری های بزرگی نمیکردند. بنابراین، یکی از ثمرات فداکاری های عظیم عاشورا، که برای نجات اسلام از تحریف و نابودی اتفاق افتاد، و منجر به شهادت نزدیک ترین افراد خانواده رسول اکرم(ص) و در رأس آنها خود امام حسین(ع) گردید، اثبات حقانیت و الهی بودن آئین مقدس اسلام می‌باشد.(دقت فرمائید!).

دومین نکته ای که از تحلیل نهضت آن حضرت به دست می آید، و رمز ماندگاری و تاثیر گذاری این نهضت هم میباشد، خلوص نیت و ایمان بسیار قوی و توکل و اعتماد قاطع آن حضرت، به ذات اقدس الهی بود. و همین توکل به ذات اقدس الهی و ایمان راسخ به هدف، عزمی استوار و  اراده ی آهنین، در ایشان بوجود آورده بود، که در روز عاشورا، در مقابل سپاه دشمن، فرمودند:

«به خدا سوگند!! نه  مانند افراد ذلیل،  دست بیعت به شما می‌دهم، و نه مانند بردگان فرار می کنم.»   (الارشاد:  ۲۳۵ ).

شهادت حضرت و اصحاب بزرگوارشان، و به دنبال آن، شجاعت کم نظیر اهل بیت ایشان در هنگام اسارت، و روشنگری های شجاعانه ای که توسط آنان در دوران اسارت انجام گرفت، همه و همه، نتیجه همین توکل و اعتماد آن بزرگواران به ذات اقدس الهی بود و ثمره آن، نجات اسلام از انحراف ها و بدعت ها و ارائه تصویر روشنی از اسلام حقیقی و علوی به جوامع بشری بود.  فداکاری کم نظیر آن حضرت، نه تنها موجب نجات اسلام در زمان خود آن حضرت گردید، بلکه استمرار اثرات آن، عامل جذب قلوب انسان های آزاده برای پذیرش پیام الهی در طول قرون متمادی گردید. و علیرغم تلاش هایی که از طرف قدرت های استبدادی و سلطه گر،  برای محو آثار این نهضت مقدس در طول تاریخ اعمال شده است، با گذشت زمان، پیام عاشورا در صحنه جهان، همواره گسترده تر می شود و بر تعداد دوستداران امام حسین علیه السلام و اهداف ایشان، افزوده می گردد. و علیرغم خواست قدرت های استعماری، که برای حفظ وتشدید سلطه خود درصدد تفرقه، و ایجاد اختلاف بین ملت ها و مذاهب هستند، عامل مشترک «دوستی امام حسین و اهداف ایشان»، باعث اتحاد و همدلی آنها شده است. یکی از نمونه های همدلی و اتحاد در سال های اخیر، راهپیمایی بین المللی میلیونی ایام اربعین است که ضمن ایجاد محبت و دوستی بین پیروان امام حسین،  متشکل از اقوام و ادیان،و ملت های مختلف، یک نمایش قدرت در مقابل سلطه گران، و توطئه گران می باشد. البته لازم است نظم بیشتری به آن داده شود، و اشکالات آن هم برطرف شود.

تعداد زیادی از سخنان وخطابه های امام حسین(ع)، از آغاز شروع نهضت، تا لحظات شهادت در تاریخ ثبت شده، که عمدتاً در جهت بیان انگیزه و هدف های قیام بوده، و در عین حال، معرف شخصیت والای ایشان می‌باشد، که به  بعضی از آنها در ادامه اشاره می گردد.

1. ایستادگی در برابر فرمانروایان ستمگر

امام حسین (ع) پس از ملاقات با حر بن یزید ریاحی،  یکی از فرماندهان لشکر یزید، در خطابه ای، انگیزه قیام خود را، با استناد به سخنان پیامبر اکرم، چنین میفرمایند: «ای مردم!! رسول خدا فرمود هرکسی فرمانروای ستمگری را ببیند, که حرام خدا را حلال کرده، و پیمان خدا را نقض کرده و با سنت رسول خدا مخالفت کرده،  با بندگان خدا با گناه و دشمنی رفتار می کند ولی (در مقابل چنین فرمانروای ستمگری)، با کردار و گفتار خود ایستادگی نکند، بر خداوند شایسته است که او را هم در جایگاه عذاب آن فرمانروای ستمگر، قرار دهد.» 

در ادامه امام(ع) فرمودند: «هان ای مردم!!  بدانید که اینان (یزید و همراهانش) تن به اطاعت از شیطان داده اند، و اطاعت خداوند را ترک و فساد را در میان جامعه ترویج نموده اند، حدود الهی را تعطیل کرده اند، به بیت المال،  دست اندازی کرده اند، حرام خدا را حلال، حلال خدا را حرام کرده اند، و من، شایسته ترین فرد، (برای اجرای سنت پیامبر(ص) هستم» ( طبری، تاریخ الامم والملوک، جلد ۴: ۳۰۴)

2. مبارزه با بدعت ها و انحرافاتی که توسط هیئت حاکمه پدید آمده بود.و موجب شیوع گناه در جامعه اسلامی شده بود

 امام حسین(ع)  در قسمتی از خطبه ای که در مسیرشان به طرف کربلا ، ایراد فرمودند، از وضعیت جامعه خود بدین صورت اظهار نگرانی می فرمایند: «آیا نمی بینید که به حق عمل نمی شود؟! از باطل نهی نمی شود؟! به راستی که (در  چنین وضعی)  مومن باید آرزومند( مرگ و) ملاقات با خدا باشد!  بنابراین،  من مرگ را جز سعادت، و زندگی با ستمگران را جز رنج و ملال، نمی بینم» ( تحف العقول: ۲۴۵)

امام حسین(ع) در هنگام حرکت از مدینه به سوی مکه، وصیتنامه‌ای، مرقوم فرمودند و به برادرشان محمد حنفیه دادند. در قسمتی از این وصیت نامه، هدف خود را از این حرکت،  چنین بیان می فرمایند: «من نه برای خوشگذرانی، و نه به منظور سرپیچی و تکبر در مقابل حق، و نه  برای فساد و ستمگری (از مدینه) خارج می گردم ( بلکه هدف من از این خارج شدن)، اصلاح امت جدم(ص) می باشد. اراده ام، امر به معروف، و نهی از منکر، و زنده کردن روش جدم(ص) و پدرم علی بن ابی طالب(ع) است.» ( ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، جلد ۳: ۲۴۰)

3. حفظ عزت و کرامت انسانی

یکی از آموزه های آیین مقدس اسلام اهمیت به حفظ عزت و کرامت انسانی است و ملت های مسلمان موظف هستند، عزت و شخصیت خود را، در برابر سایر ملل و اقوام حفظ نمایند.  قرآن کریم می فرماید: «عزت مخصوص خداوند، و پیامبر او، و مومنان است»( قسمتی از آیه ۸ سوره منافقون)

امام حسین(ع)  هم، به پیروی از تعلیمات قرآن کریم، بیعت کردن با شخص فرومایه و فاسقی، همچون یزید را،  که علنا، در مسند خلافت اسلامی، مرتکب به گناهان شنیع می گردد،  ذلت می دانند، و آن را مناسب شأن مومنان نمی دانند. ایشان در روز عاشورا در حالیکه در محاصره کامل و شدید دشمن قرار داشتند، در بخشی از سخنان شان، خطاب به عبید الله بن زیاد، استاندار  کوفه، که مامور گرفتن بیعت از ایشان برای یزید بود،  با  عنایت ضمنی به آیه فوق، چنین می فرمایند: «هان!! این مرد ناپاک، فرزند ناپاک، مرا میان دو چیز مخیر کرده است: میان شمشیر و تن دادن به ذلت، و هیهات که ما تن به ذلت و خواری دهیم. خداوند، و پیامبر او، و مومنان، و دامن های  پاک و مطهری (که ما در آن پرورش یافته ایم) و دلهای غیرتمند، و جان های بزرگ منش، این(ذلت) را بر ما نمی پذیرند، که فرمانبرداری از فرومایگان را بر مرگ شرافتمندانه ترجیح دهیم.» (اللهوف: ۹۷)