به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین، شن و ماسه، بتن خانه های ما، آسفالت جاده ها، شیشه و تراشه های سیلیکونی در تلفن ها را تشکیل می دهد.

به نقل از دویچه وله، میزان شن و ماسه، بخشی از زندگی مدرن که در قلب یک صنعت مخرب و گاه غیرقانونی قرار دارد، به طور فزاینده ای کاهش یافته و هیچ کس نمی داند چه زمانی به پایان می رسد.

شن و ماسه پرکاربردترین ماده روی کره زمین است؛ اما نظارت بسیاری کمی بر آن وجود دارد. برخلاف بسیاری از کالاهای دیگر، سیاست گذاران فقط برآورد تقریبی از میزان استفاده از آن در سال دارند. یک گزارش برجسته از برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در سال 2019 باید با استفاده از میزان سیمان، که شن و ماسه برای ساختن بتن با آن مخلوط می شود، میزان شن و ماسه را در  حدود 50 میلیارد تن تخمین می زد.

هرچند با خرد کردن سنگ ها می توان ماسه بیشتری ایجاد کرد. در برخی مناطق، کمبودها قبلاً به قتل های هدفمند و تخریب زیستگاه ها دامن زده است.

لوئیز گالاگر از رصدخانه جهانی ماسه در ژنو، که نویسنده این گزارش است، می گوید: "ماهیت بحران این است که ما این ماده را به اندازه کافی درک نمی کنیم. گاهی حتی نمی دانیم از کجا می آید، چقدر ماسه از رودخانه ها بیرون می آید. ما نمی دانیم."

استخراج ماسه

با این حال، آنچه کارشناسان می دانند این است که استخراج ماسه در مقادیر زیاد با هزینه رو به رشدی برای مردم و کره زمین همراه است.

استخراج شن و ماسه، زیستگاه ها، رودخانه ها و سواحل را از بین می برد؛ حال آنکه بسیاری از آن ها با افزایش سطح آب دریا، در حال نابودی هستند. وقتی معدنچیان لایه های ماسه را بیرون می آورند، سواحل رودخانه از ثبات کمتری برخوردار می شود. آلودگی و اسیدیته می تواند ماهی ها را بکشد و آب کمتری برای مردم و محصولات باقی بماند. 

کیران پریرا، محقق مستقل که کتابی درباره راه حل های بحران شن و ماسه نوشته است، اظهار می کند: "این استخراج بی رویه، تأثیرات بسیار زیادی دارد که به آن توجه نمی شود. و این تأثیرات قطعاً در هزینه شن و ماسه منعکس نمی شوند."

استفان ادواردز، که رهبری تحقیقات در زمینه صنایع استخراجی در اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت را بر عهده دارد، گفت: "بدتر از آن، بسیاری از تأثیراتی است که می توانند بلافاصله قابل مشاهده نباشند، و همین امر باعث می شود تشخیص دقیق میزان حاد بودن آن دشوار شود. بحران شن وماسه مطمئناً چیزی است که در حال افزایش است و ما واقعاً باید به آن توجه بیشتری داشته باشیم."

با توجه به مقاله منتشر شده در سال 2019، معدن شن و ماسه باعث شده است نوعی ماهی، از غذاهای تمساح پوزه باریک، در رودخانه گنگ به آستانه انقراض، کمتر از 250 بزرگسال، برسد. همچنین این صنعت باعث ناپایدار شدن رودخانه می شود، رودخانه ای که در اثر فروپاشی، می تواند نیم میلیون نفر را مجبور به ترک خانه های خود کند.

کریس هکنی، جغرافیدان در دانشگاه نیوکاسل در بریتانیا، که این موضوع را مطالعه می کند، می گوید: "یکی از دلایلی که آسیب های ناشی از استخراج معادن نادیده گرفته شده است این است که اگرچه شن و ماسه در اجسام اطراف ما وجود دارد؛ اما در دید مستقیم پنهان هستند. از مردم بخواهید مهم ترین کالای روی کره زمین را نام ببرند و احتمالاً شن و ماسه آن کالایی نیست که مورد اشاره قرار می گیرد."

کمبود شن و ماسه حتی به نظر متضاد می رسد. اگرچه یک سوم سطح زمین به عنوان خشکی طبقه بندی می شود، اما بیشتر آن شنی است. کشورهای خاورمیانه مانند عربستان سعودی، با وجود بیابان های زیاد، برای ساخت و ساز، ماسه هایی را از کانادا و استرالیا وارد می کنند. برج خلیفه به ارتفاع 830 متر، آسمان خراش در امارات متحده عربی، با استفاده از واردات شن و ماسه از طرف دیگر جهان ساخته شده است.

این به این دلیل است که ماسه صحرا ارزش کمی برای صنعت ساختمان دارد.

وقتی بادها بر روی تپه های شنی می وزد، ذرات ماسه را به شکل کره در می آورند. این توپ های گرد نسبت به دانه های ناهمواری که در بستر رودخانه ها، سواحل و کف دریا یافت می شود، دارای چسبندگی کمتری هستند و برای مقاوم سازی بتن، مناسب نیستند.

بیشتر تقاضای شن و ماسه از چین می آید که در سه سال 2011 تا 2014 سیمان بیشتری نسبت به ایالات متحده در کل قرن گذشته تولید کرده است. هند، بزرگترین تولید کننده سیمان بعد از چین، تا سال 2027 از چین به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان، در تولید سیمان پیشی می گیرد.

همانطور که مردم آسیا و آفریقا به شهرها نقل مکان می کنند و جمعیت جهان تا اواسط قرن به 10 میلیارد نفر می رسد، پیش بینی می شود که تقاضا برای شن و ماسه همچنان افزایش یابد.

و این شن و ماسه فقط برای ساخت بتن نیست. در سال 2011، 20 میلیون متر مکعب شن از کف دریا در سواحل هلند لایروبی شد تا مانعی طبیعی برای محافظت در برابر فرسایش و تغییرات آب و هوایی ایجاد کند. سنگاپور طی نیم قرن گذشته با استفاده از شن و ماسه وارد شده از کامبوج، ویتنام، اندونزی و مالزی، جزایر مصنوعی ساخته و مساحت زمین خود را تا یک چهارم افزایش داده است. جزایر نخل مصنوعی دبی، که از فضا قابل مشاهده است، با شن و ماسه ای که از کف خلیج فارس لایروبی شده است، ساخته شده است.

مافیا ماسه

با افزایش قیمت شن و ماسه، افسران پلیس در کشورهای آفریقای جنوبی تا مکزیک، تعداد بیشتری مرگ مرتبط با شن و ماسه را گزارش می دهند.

خشونت در هند به حداکثر خود می رسد، جایی که مرگبارترین "مافیای ماسه" جهان را در خود جای داده است. گروه های جنایتکار در آنجا روزنامه نگاران را زنده زنده سوزانده، فعالان زیست محیطی را می کشند و با کامیون مأموران پلیس را زیر می گیرند. 

برخی از محققان با گرم کردن و خرد کردن دانه ها در حال بررسی راه هایی هستند که به آن ها اجازه دهند، ماسه بیابانی فراوان جهان را برای ساخت و ساز مناسب سازند و اکنون به دنبال آن هستند که هزینه این فرایندها آنقدر مناسب باشد که جنبه کاربردی داشته باشد.

منبع: www.dw.com