بسم الله الرحمن الرحیم

 اعتراضات عراق؛ همچنان پرماجرا

از ورود اعتراضات عراق به مرحله «اعتصاب» تا حضور فرمانده بلندپایه ارتش در میان معترضین میدان تحریر

کشور عراق در دهمین روز اعتراضات ملت خود شاهد دو رخداد مهم بود؛ از یک طرف معترضین وارد فاز «نافرمانی مدنی» به عنوان گام مهم «اعتصاب سراسری» شدند و از طرف دیگر، دوگانگی میان رفتار و مواضع نهادهای نظامی و امنیتی و شبه‌نظامی با وضوح بیش‌تری قابل رؤیت بود.

در این گزارش، هر دو بعد به صورت کوتاه بیان شده‌اند. این دور از اعتراضات ملت عراق به فساد و مشکلات معیشتی که با شعار «مطالبه تغییر نظام سیاسی» در این کشور همراه است، روز جمعه ۲۵ اکتوبر برابر با ۳ آبان با تظاهرات مردمی آغاز شد. اعتراضات روز ۲۵ اکتوبر بعد از غروب وارد فاز آشوبگری و حمله به مراکز امنیتی و نظامی و دفاتر احزاب سیاسی شد؛ اما از روز بعد محور اعتراضات، «تحصن‌های مردمی» بود. به این ترتیب فاز نخست اعتراض را می‌توان «تحصن‌های مردمی» خواند.

فاز دوم از روز یکشنبه ۲۷ اکتوبر و بعد از تثبیت تحصن در استان‌های مرکزی و جنوبی این کشور آغاز شد. در این فاز، «اصناف» به محوریت «دانشجویان» و «معلمین» تظاهرات کرده و از مردم برای «اعتصاب» دعوت می‌کردند.

فاز سوم نیز از روز یکشنبه ۴ نوامبر آغاز شد که در این مرحله، معترضین از طریق «نافرمانی مدنی» در صدد «فلج‌سازی دولت» هستند. در همین راستا روز گذشته معترضین در بغداد، خیابان‌های مهم و تقاطع‌های سوق الجیشی را تصرف کردند تا عبور و مرور در پایتخت مختل گردد. . پل منطقه «الشعب» (شمال شرقی بغداد)، پل «شرکت سومو» (شرق بغداد)، مسیر منطقه «زیونه» (شرق بغداد)، خیابان‌های حومه «شهرک صدر» (شمال شرق بغداد) و حاشیه ورزشگاه محلی «الشعب» (شرق عراق)، خیابان مرکزی مناطق «الامین»، «المشتل»، «العبیدی» در شرق بغداد و «میدان عدن» در نزدیکی حرم شریف امام کاظم و امام جواد (شمال بغداد، محله الکاظمیه یا کاظمین)  از جمله مناطقی بود که به تصرف مخالفین درآمد تا عبور و مرور در پایتخت بسیار مشکل شود.

معترضین به اختلال در رفت و آمدهای داخلی بغداد اکتفا نکردند؛ بلکه ورودی و خروجی‌های پایتخت را نیز برای مدتی مسدود ساختند! بغداد دارای پنج ورودی مهم و اصلی است که دو ورودی آن در شمال شرقی و شمال غربی، پایتخت عراق را به شمال این کشور را به پایتخت وصل می‌کنند. یک ورودی در بخش غربی بغداد، استان سنی‌نشین الانبار را به پایتخت متصل می‌سازد و دو ورودی دیگر در جنوب و جنوب شرقی، مسیر مواصلاتی پاتخت به مناطق جنوبی و مرکزی عراق می‌باشد.

روز گذشته معترضین ابتدا مهم‌ترین دروازه شمالی پایتخت را که به «سریع الشعلة» مشهور است، تصرف کردند. این مسیر، بغداد را به شهرهای سامرا، تکریت، موصل، تلعفر و... وصل می‌کند. اندکی بعد، با تصرف پل «البنوک» جاده ارتباطی شمال شرق نیز به تصرف معترضین درآمد تا ارتباط شمال عراق به مرکز و جنوب منقطع گردد! جاده شمال شرق، بغداد را به شهرهای بعقوبه و سلیمانه و مرز خسروی متصل می‌سازد. همچنین بعد از ظهر روز مخالفین با تظاهرات در منطقه «بغداد الجدیدة»، ورودی جنوب شرقی بغداد را تصرف کردند. این جاده، بغداد را به «کوت» و «مرز مهران» متصل می‌سازد. نیمه شب گذشته و بامداد امروز نیز معترضین با تجمع در برابر پل مکانیک، جاده موسوم به «سریع الدورة» را با بلوک‌های بتنی و سیم خاردار بستند.

سریع الدورة، مسیر ارتباطی پایتخت به جنوب این کشور و شهرهای حله، کربلا و نجف می‌باشد.

اما نافرمانی مدنی روز گذشته محدود به پایتخت نبود. معترضین در ناصریه، جاده‌های اصلی را تصرف کردند. پل نصر یکی از مناطقی بود که به طور کامل به تصرف معترضین درآمد. در استان «میسان»، مسیرهای منتهی به میدان نفتی «المشرح» و پایانه مرزی «چزابه» توسط معترضین مسدود شد تا این میدان نفتی تعطیل شده و عبور و مرور زوار و تجار از مرز چزابه نیز غیرممکن شود. با این حال می‌توان گفت مهم‌ترین تحولات در استان بصره بود.

در بصره، بندر ام القصر به تصرف مخالفین درآمد و مخالفین با تصرف جاده خور الزبیر، محدوده امنی برای ام القصر ایجاد کردند تا ارتش و نیروی انتظامی نتواند به این بندر نزدیک شود!! تحولات استان بصره، به تصرف بندر ام القصر محدود نشد. معترضین با بستن مسیر ارتباطی شهرک‌های صنعتی، کارمندان و کارگران کارخانه‌های «آهن»، «فولاد»، «سیمان»، «کود» و نیروگاه گازی تولید برق را به خانه‌های خود بازگرداندند تا این مراکز صنعتی نیز تعطیل شوند.

همزمان اعتصاب معلمین در مدارس نیز رو به گسترش است و منابع خبری از تشدید آن در هفته جاری خبر می‌دهند. اعتصاب معلمین، گام نخست برای اعتصاب سراسری می‌باشد. در ورودی دانشگاه‌ها هم تعدادی از دانشجویان معترض ایستگاه‌های دعوت به اعتصاب را بر پا کرده‌اند؛ اما کلاس‌های درس با حضور بخشی از دانشجویان در حال برگزاری است.

این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که فرمانده عملیات بغداد روز گذشته شخصا در میدان تحریر بغداد حاضر شد. در تقسیم‌بندی‌های کشوری ارتش عراق، کشور به چند بخش با عنوان «عملیات» تقسیم شده که بخش مربوط به پایتخت، «عملیات بغداد» نام دارد. «ارتشبد قیس المحمداوی» با حضور در میدان تحریر، بر «توقف تمام برنامه‌ها برای سرکوب تظاهرات و تحصن در پایتخت» تأکید کرد. او در جمع معترضین گفت: «من هم در کنار شما برای تحقق مطالبات حقه‌مان تجمع می‌کنم. معترضین، فرزندان ما هستند و من به عنوان فرمانده عملیات بغداد صراحا می‌گویم جزئی از آنان می‌باشم. عده اندکی که به یک درصد معترضین هم نمی‌رسند می‌خواهند مسیر مسالمت‌آمیز اعتراضات را منحرف سازند؛ اما خود مردم در برابر این انحرافات می‌ایستند.»

از سوی دیگر قیس الخزعلی رهبر جنبش عصائب اهل الحق از مهم‌ترین گروه‌های وابسته به حشد الشعبی در مصاحبه با شبکه «العراقیه» گفت: «یکی از رؤسای سه قوه و یکی از فرماندهان ارشد دستگاه امنیتی عراق در پی تشدید ناآرامی و آشوب در کشور هستند.»

او در این مصاحبه هم‌چنین با یادآوری پایگاه فعال موساد در سلیمانیه، از وجود یک پایگاه مشترک سیا و موساد در فرودگاه بغداد خبر داد و افزود: « وساد تلاش دارد تا برخی افراد جنبش‌های انحرافی و طرد شدگان احزاب مختلف را برای افزایش درگیری‌ها به کار بگیرد و بعثی‌ها نیز یکی از ارکان تحریک ناآرامی‌ها و اغتشاشات در عراق هستند. اسرائیل قدرتمندتر از آمریکا در این ناآرامی‌ها نقش دارد و کشورهای حاشیه خلیچ فارس نیز بخشی از توطئه علیه عراق هستند و امارات قدرتمندتر از عربستان در توطئه علیه عراق حضور دارد.»